Online terapi, birçok terapistin görüntülü görüşme veya telefon seansları ve hatta sesli görüşme ve mesajlaşma yoluyla bağlanma seçenekleri sunmasıyla "yeni normal" haline geldi.
"Online terapinin faydaları nelerdir?" sorusu, günümüzde pek çok kişinin merak ettiği ve araştırdığı bir konudur. Online terapi, bireylere çevrimiçi psikolojik danışmanlık sağlama konusunda yenilikçi bir yaklaşım sunar.
Pek çok kişi için terapi fiziksel ve zaman olarak zorlu bir süreçtir. Ancak online terapi söz konusu olduğunda, bu engeller ortadan kalkarak sana evinin rahatlığında ya da kendini rahat hissettiğin herhangi bir ortamda psikolojik destek alma imkanı sunuyor.
Terappin ailesi olarak senin için online terapi nedir, faydaları nedir, avantaj ve dezavantajları nelerdir ve bunun gibi birçok sıkça sorulan soruları yanıtlamaya çalıştık. Eğer hazırsan başlayalım mı?
Online Terapi Nedir?
Bir fare tıklamasıyla veya bir uygulamaya dokunarak, bir terapiste anında ve ucuz bir şekilde erişebilir veya böylece psikoterapiyi terapistin ofisinden ve internete bağlı olduğun herhangi bir yere götürmek isteyen birçok yeni araç ve teknoloji bulunmakta.
Çevrimiçi terapi, internet üzerinden ruh sağlığı hizmetleri ve desteği sağlamayı içerir. Hizmetler e-posta, kısa mesaj, video konferans, çevrimiçi sohbet, mesajlaşma veya internet telefonu aracılığıyla sunulabilir.
Online terapi, telefon konuşmaları ve metin mesajları gibi gerçek zamanlı olarak veya e-posta mesajları gibi zaman gecikmeli bir biçimde gerçekleşebilir. Bu terapi türünün sınırlamaları olmasına rağmen, giderek artan sayıda insan için hızla önemli bir kaynak haline geliyor.
Online Terapi Kimler için Uygundur?
Online terapi, çeşitli durumlar ve ihtiyaçlar doğrultusunda birçok kişi için uygun bir seçenek olabilir. Eğer bu durumlardan birine sahipsen online terapi senin için uygun seçenek olabilir:
Eğer yoğun bir yaşa tempon varsa ve terapiye zaman bulmakta sorun yaşıyorsan online terapi seni ulaşım ve randevu gibi zaman harcayan durumlardan kurtarabilir.
Aynı durum uzak mesafelerde yaşıyorsan ve herhangi bir terapi hizmetine erişimin sınırlı ise de geçerlidir. Online terapi sana internetin olduğu herhangi bir yerde psikolojik destek hizmetlerine kolayca ulaşma imkanı sunar.
Fiziksel engeller psikolojik yardım almana engel değil. Online terapi, ulaşım zorluklarını ortadan kaldırır ve herkese psikolojik destek için eşit imkanlar sunar. Aynı durum kronik rahatsızlığı olan ya da bağışıklığı zayıf kişiler için de geçerlidir. Eğer bu nedenle ev ortamını terk etmemeyi tercih ediyorsan online terapi senin için en uygun seçenek olabilir.
Online terapi, yukarıda belirtilen durumlarla sınırlı olmamakla birlikte, geniş bir kullanıcı kitlesine hitap eden bir seçenektir. Ancak, her durum için en uygun terapi şekli terapistinle konuşarak belirlenmelidir.
Online Terapi Kimler için Uygun Değildir?
Online terapi genellikle birçok kişiye uygun bir seçenek olabilir, ancak bazı durumlarda yüz yüze terapi daha uygun olabilir. İşte online terapinin uygun olmayabileceği durumlar:
Ciddi Zihinsel Sağlık Sorunları:
Şiddetli depresyon, şizofreni gibi ciddi zihinsel sağlık sorunları olan bireyler, genellikle yüz yüze terapinin daha etkili olduğu durumlardır. Bu tür durumlarda doğrudan gözetim ve daha yoğun bir destek gerekebilir.
Acil Durumlar:
Ani bir kriz veya tehlike durumunda, acil müdahale ve destek gerekebilir. Online terapi, bu tür acil durumlarda hızlı ve etkili müdahaleyi sağlamakta sınırlı olabilir. Bu gibi durumlarda, acil yardım sağlayabilecek bir sağlık hizmetine başvurulması önemlidir.
Dikkat ve Konsantrasyon Sorunları:
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gibi dikkat ve konsantrasyon sorunları yaşayan bireyler, online terapi seanslarında odaklanma ve katılım konusunda zorluklar yaşayabilirler. Yüz yüze terapi, bu tür durumlarda daha fazla etkileşim ve dikkat sağlayabilir.
Teknik Zorluklar:
İnternet bağlantısı, teknik sorunlar veya bilgi teknolojilerine erişim konusunda zorlukları olan bireyler, online terapiden tam anlamıyla faydalanmakta zorluk yaşayabilirler. Bu durumda, yüz yüze terapi daha uygun bir seçenek olabilir.
Online Terapi Türleri Nelerdir?
En sık kullanılan çevrimiçi terapiler, Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT), Diyalektik Davranışçı Terapi (DBT) ve Duygu Odaklı Terapidir (EFT). Bu kanıta dayalı terapiler, hafif ila orta şiddette duygu durum bozukluklarında çok iyi çalışır ve ağırlıklı olarak sözlü olmayan ipuçlarına dayanmayan konuşma tabanlı uygulamalardır, bu nedenle çevrimiçi terapi uygulamaları için etkilidirler.
Bunun yanı sıra aile terapisi ve EMDR terapisi de dahil bu beş online terapi türünü senin için detaylıca açıkladık:
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
En sık kullanılan çevrimiçi terapi, Bilişsel Davranışçı Terapidir (BDT). Bu terapinin temeli, olumsuz duygu ve davranışlara yol açan olumsuz düşünceleri daha sağlıklı olanlarla değiştirmektir.
Araştırmalar, çevrimiçi BDT'nin kaygı ve depresyon tedavisinde yüz yüze BDT kadar etkili olduğunu gösteriyor. CBT'nin güzelliği, yalnızca ses veya video yoluyla çalışması değil, aynı zamanda metin terapisi için mükemmel bir araç olmasıdır.
Metin terapisi ile danışanlar, bir zorlukla karşılaştıklarında terapistlerinin tavsiye ve destek sözlerine rahatlıkla geri dönebilirler. Gün içinde bir saatini telefona veya görüntülü görüşmeye ayıramayanlar için bu harika bir seçenek olabilir.
Çevrimiçi bir terapistle CBT, özellikle depresyon ve aşağıdaki anksiyete bozuklukları olmak üzere duygudurum bozuklukları ile çok iyi sonuçlar alınabilir:
Diyalektik Davranış Terapisi (DBT)
Diyalektik Davranışçı Terapi (DBT), BDT'ye benzer, ancak özellikle aile, arkadaşlar ve romantik partnerlerle ilişkilerde daha yoğun ve atipik duygusal tepkileri olan bireylere yardım etmeye odaklanır.
DBT ile terapistin, kendini olduğun gibi kabul etmene yardımcı olacak ve duygusal düzenleme, kişiler arası etkililik ve farkındalık becerilerini kullanarak değişmen için motive olmana yardımcı olacaktır.
Sakinleşmen uzun zaman alıyorsa, aşırı duygusal dalgalanmalar yaşıyorsan ve/veya bir krizden diğerine atlıyorsan, bu kanıta dayalı yaklaşımdan yararlanabilirsiniz.
DBT, sınırda kişilik bozukluğu ve madde bağımlılığı ile özellikle iyi çalışıyor gibi görünüyor. Aynı zamanda aşırı yeme bozukluklarını tedavi etmek için harika bir yaklaşımdır.
Duygu Odaklı Terapi (EFT)
Duygu Odaklı Terapi (EFT) tam olarak göründüğü gibidir - son derece güçlü olan duygulara odaklanan terapi.
Farkında olsak da olmasak da duygularımız, nasıl hissettiğimizde, ne algıladığımızda ve çevremizdeki insanlarla nasıl etkileşimde bulunduğumuzda hayati bir rol oynar.
EFT uygulayan çevrimiçi bir terapistle çalışmak, duyguları hissettiğimizde fark etmemiz ve gözlemlememiz için farkındalık oluşturmamıza yardımcı olur.
Duygularımızın ve onlara nasıl tepki verdiğimizin daha fazla farkına varmak ve yükselen duygulara nasıl olumlu tepki vereceğimizi öğrenmek, yaşamlarımıza ve ilişkilerimize barış ve istikrar getirmek için önemlidir.
Duygu odaklı terapi, depresyon ve anksiyete bozukluklarında işe yarayabilen çevrimiçi bir yaklaşımdır. EFT ayrıca aşağıdakileri ele almak için de kullanılır:
- Çocukluk istismarı veya ihmali
- Yeme bozuklukları
- Kişilik bozuklukları
- Başkalarıyla kişilerarası sorunlar
Aile Terapisi
İnsanlar, çevrimiçi terapinin yalnızca bir profesyonelle bire bir telefon görüşmeleri veya görüntülü sohbetler sunduğunu düşünebilir. Gerçekte, çevrimiçi aile terapisi, tanımlanmış bir danışanı ve bir veya daha fazla sevilen kişiyi içeren yararlı bir yaklaşımdır.
Çevrimiçi aile danışmanlığı hizmetleri, aile sisteminin her insanı etkilediği ve ondan etkilendiği fikrine dayanmaktadır. İdeal olarak, çevrimiçi danışmanlık, daha huzurlu ve ödüllendirici bir aile ortamı yaratmak için iletişim becerilerini ve rutinlerini geliştirecektir.
EMDR Terapisi
Göz hareketi duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR), geçmişteki travmatik olayların, depresyonun, kaygının ve bağımlılıkların istenmeyen etkilerini en aza indiren yararlı bir tedavidir. Bir terapist, EMDR'yi sanal alana sığdırmak için birkaç değişiklikle çevrimiçi olarak gerçekleştirebilir. Çevrimiçi bir EMDR terapi seansı, kişinin evinin rahatlığında istenen sonuçları elde etmesine yardımcı olabilir.
Online Terapinin Avantajları
Geleneksel terapiye kıyasla, online terapinin birçok avantajı bulunmaktadır. İnsanlar artık terapistleriyle fiziksel olarak aynı mekanda olmadan terapi alabilir ve bu da birçok zorluğu ortadan kaldırır. Online terapinin sunduğu bu kolaylık ve esneklik, birçok kişi için büyük bir avantaj haline gelmiştir.
Ayrıca, online terapinin gizlilik, erişilebilirlik ve maliyet gibi faydaları da vardır. İşte online terapinin avantajlarından bazıları...
Dinamik ve esnek
Psikolojik destek almak için uzun mesafeler kat etmek ve yoğun iş programlarımızdan zaman yaratmaya çalışmak hepimiz için büyük bir yük.
İnternet erişimin güvenli ve sorunsuz olduğu her yere e-terapi hizmetini taşıyabilirsin.
E-terapinin canlı atmosferi ve seans saatlerinin esnekliği, sana uzman terapistlerimizle her an iletişim kurma imkânı sunar. Seansları iptal etmeden, trafikte sıkışmadan, toplantını ya da eğlenceni ertelemeden psikoloğuna ulaşmak çok kolay.
Online terapinin dinamizmi sadece danışanlar için değil terapistler için de büyük bir kolaylık. Uzmanlarımız danışanlarının tedavi süreçlerini kesintisiz bir şekilde takip edebilirler.
Bütçene dost bir terapi
Sosyal sağlık sigortan tıpkı geleneksel terapi hizmeti gibi online terapi masraflarını da karşılayabilir.
Terapiye başlamadan önce detayları öğrenmek için anlaşmalı olduğun sigorta şirketi ile iletişim kurmayı ihmal etme.
Online terapistlerin kira masraflarına son! E-terapinin evden de yürütebilir olması terapistleri bir ofis kiralama derdinden ve yol masrafından kurtarır. Böylece terapistlerimiz daha uygun fiyatlarla danışanlarına hizmet sağlar.
Sosyal fobilerinden kurtulmak için en iyi destek online terapi
Birçoğumuz için kimliğimizi açıklamak, sorunlarımızı paylaşmak ve kendimizle ilgili detaylar vermek oldukça zordur.
Dahası sosyal fobi, anksiyete, agorafobi gibi psikolojik bozukluklar sosyalleşmemizi engelleyip iletişim becerilerimizi köreltebilir.
Alanında uzman psikologlarımız sana sosyal kaygılarını aşman ve kendini keşfetmen için her an destek olacaktır.
Video konferanslar sırasında kendini iyi hissedene kadar kameranı açmadan iletişim kurabilirsin. Mesajlaşma platformlarının sağladığı esneklikle kendini daha rahat ifade edebilir ve zamanla iletişim kurmanı engelleyen faktörleri ortadan kaldırabilirsin.
Online Terapinin Dezavantajları
E-danışmanlığın sağladığı kolaylıklar popülerliğini son derece arttırsa da geleneksel psikoterapi hizmetiyle karşılaştırıldığında birçok dezavantajı da beraberinde getirdiğini görürüz.
Güvenlik Sorunu ve Bağlantı Kesintileri
Kişisel bilgilerin korunması danışanların en hassas olduğu konulardan birisidir. Bütün bilgiler internet üzerinden iletildiğinden sisteme izin erişim sağlandığında kişisel veriler kötüye kullanılabilir.
Bunun yanı sıra, internet erişimimiz her yerde aynı kalitede sürdürülemez. Muhtemel bir ağ kesintisi veya seans esnasında yaşanacak olan teknik aksaklıklar tedavi sürecini olumsuz etkiler.
Kriz Anlarının Yönetimi Zordur
Bazen hastalar ağır öfke nöbetleri, kontrol kaybı ve anksiyete atakları yaşayabilir. Anında ve canlı müdahale gerektiren durumlarda online terapi yetersiz kalacaktır. Hasta ile doğrudan iletişime geçilmemesi sorunun büyümesine ve öngörülemeyen krizlere sebep olabilir.
Ağır Psikiyatrik Vakaların Tedavisi Mümkün Değildir
Psikotik danışanlar, alkol ve madde bağımlılığı olan kimseler, 18 yaşın altında olan çocuklar ve intihar riski olan danışanlar online tedavi hizmetinden yararlanamaz.
Bu gibi durumlarda yüz yüze tedavi, ilaç tedavisi ve seansların devamlılığı son derece kritiktir. Hastalar uzman klinik psikologlar tarafından denetim altında tutulmalıdır.
Terapistlerin Danışanları Tanıması ve Anlaması Zaman Alır
Online terapinin en büyük dezavantajı hastaların duygu ve düşünce aktarımını doğrudan sağlayamamasıdır.
Yüz yüze gerçekleştirilen seanslarda psikologlar danışanın beden dilinden, ses tonundan, jest ve mimiklerinden onunla ilgili bir takım çıkarımlarda bulunabilir.
Fakat online terapi mesajlaşma ve ses kayıtlarıyla da gerçekleşebildiğinden danışanları tanımak son derece zordur. Ne yazık ki yanlış tanı ve teşhise yol açabilecek bu durum online terapinin kalitesini düşürmektedir.
Yasal Ve Etik Kaygılar
Sadece kendi ülkendeki değil başka ülkelerdeki teleterapi hizmetinden de yararlanabilirsin. Bu durum her ne kadar avantajlı görünse de psikolog ve danışan arasında güçlü bir bağ kurulmasını engelleyebilir.
Her ülkenin, her bölgenin kendine özgü yasal ve yerel kuralları vardır. Türkiye’de doğru kabul edilen bir tutum başka ülkede reddedilebilir- ya da tam tersi. Bu durumda danışanlar kendilerini doğru bir şekilde aktarmakta ve sorunlarını özgürce dile getirmekte güçlük çekebilirler.
Terapistim Gerçek Bir Terapist Mi?
Bugün birbiriyle rekabet halinde olan milyonlarca web uygulaması görmekteyiz. Hepsinin tek bir ortak kaygısı var: Daha çok tıklanmak ve daha çok gelir elde etmek.
Artık herhangi birinin uzman bir psikolog olduğunu iddia etmesi çok kolay ama gerçek bir online terapi hizmeti aldığından emin olmak son derece zor.
Terapiye başlamadan önce psikoloğun belgeleri ve diploması mutlaka kontrol edilmeli hatta lisans numarası üzerinden ilgili birimler aracılığıyla sorgulama yapılmalıdır.
Online terapide gizlilik nasıl sağlanır?
Online terapide gizlilik en özel konularını konuştuğun o alan için olmazsa olmazdır. Teknolojinin avantajları kadar veri hırsızlığı ve siber suçların karşımıza getirdiği tehlikelerle de yüzleşmemiz gereken zamanlar olabiliyor. Bu nedenle senin için online terapide gizliliğini korumana yardımcı olacak bazı konulara değinmek istedik.
Öncelikle, güvenli iletişim kanallarını tercih etmelisin ki uygulamadaki şifremele yöntemleri gibi önlemler ile bilgilerinin gizililiğini sağlayabilesin. Bunun yanı sıra, bu platformlar kişisel verilerini korumak adına bazı gizlilik politikarı yürütür ve bu politikaları benimser. Bu politikaları platformun sitelerinden inceleyebilirsin ve gizliliğini güvenceye alabilirsin.
Bir diğer husus ise kişisel cihazlarının güvenliği olacaktır. Cihazlarına güncel güvenlik yazılımı yükleyebilir, güçlü bir parola kullanabilir ve gizlilik ayarlarını kontrol edebilirsin. Bu sayede seanslarının güvenliğini emniyete alabilirsin.
Bu noktalar seni korkutmasın çünkü uzman klinik psikolog, psikolojik danışman ve bu alanlarda uzman bir ruh sağlığı çalışanı etik olarak danışanın gizliliği ilkesini benimser. Bu ilke, danışanların bilgilerini gizli tutmayı ve paylaşmamayı içinde barındırır. Bu nedenle güvenilir bir terapist ile görüştüğün ve teknolojik olarak bilinçli davrandığın sürece özelinin "özel" kalacağından emin olabilirsin.
Online Terapi Ücretleri
Online terapi, genellikle geleneksel yüz yüze terapiden daha uygun fiyatlı olarak kabul edilir. Her ruh sağlığı çalışanının farklı ücretlendirme kriterleri olduğu için bu platformda herhangi bir ortalama ücret bilgisi veremiyoruz. Ancak ödeme yöntemlerine bakacak olursak, havale ya da kredi kartı ile ödeme seçeneklerine sahip online terapi birçok kişi için nakit ile ödemeden daha uygun bir yöntem olabilir.
E-terapi seansları genellikle yüz yüze seanslardan daha ucuz olmakla kalmaz, aynı zamanda e-danışmanlık genellikle bir abonelik modeline dayanır. Bu, terapistinizle ne sıklıkta yazıştığınıza bakmaksızın aynı ücreti ödediğiniz anlamına gelir.
Kaynaklar
What Is Teletherapy?, Verywell Mind, 2022.
What you need to know before choosing online therapy, American Pyschological Association, 2023.
Does Online Therapy Work?, Choosing Therapy, 2021.
Types of Online Counseling, The Recovery Village, 2022.
The Best Types of Therapy for Online Therapy, Focus Mental Wellness, 2022.
The Pros and Cons of Online Therapy, Verywell Mind, 2022.
