Unutkanlık Neden Olur?
Kendinizi hafızamın neden bu kadar kötü olduğunu merak ederken bulabilirsiniz, unutmak hayatın bir parçasıdır ve insanlar şaşırtıcı derecede hızlı unuturlar. Kendinizi hafızamın neden bu kadar kötü olduğunu merak ederken bulabilirsiniz, unutmak hayatın bir parçasıdır ve insanlar şaşırtıcı derecede hızlı unuturlar. Araştırmalar, bilgilerin yaklaşık %56'sının bir saat içinde, %66'sının bir gün sonra ve %75'inin altı gün sonra unutulduğunu bulmuştur.
Geçtiğimiz birkaç yıl içinde, bilim adamları hafıza ve neden bazı hafıza problemlerinin ciddi olduğu halde diğerlerinin ciddi olmadığı hakkında çok şey öğrendiler. Yaşlandıkça, beyin de dahil olmak üzere vücutta değişiklikler meydana gelir. Sonuç olarak, yeni şeyler öğrenmenin daha uzun sürdüğünü fark etmeye başlayabilirsiniz. Belki bilgileri eskisi kadar iyi hatırlayamayabilir veya bir şeyleri yanlış hatırlayabilirsiniz. Bu hafıza kayıpları normal yaşlanma belirtileri olabilir. Ancak artan unutkanlık sizi endişelendirmeye başlarsa, doktorunuza danışmanız iyi bir fikirdir. Tıbbi bir sorun varsa, tedaviye mümkün olduğunca erken başlamak en iyisidir.
Peki hala unutkanlık neden olur merak ediyor musunuz? İşte sizler için bu soruna neden olabilecek birkaç örnek:
- Stres
- Depresyon
- Uykusuzluk (insomnia)
- Tiroid sorunları
- Bazı ilaçların yan etkisi
- Sağlıksız diyetler
- Susuzluk
Bunların yanında bu durumun geçici olmayan nedenleri de olabilir. Bu nedenle, bu rahatsızlıktan şikayetçiyseniz hemen bir profesyonele danışmak en iyi seçenektir.
Belirtileri Nelerdir?
Bir dereceye kadar hafıza sorunları ve diğer düşünme becerilerinde mütevazı bir düşüş, yaşlanmanın oldukça yaygın bir parçasıdır. Bununla birlikte, hafızadaki normal değişiklikler ile Alzheimer hastalığı ve ilgili bozukluklarla ilişkili hafıza kaybı arasında bir fark vardır. Ve bazı hafıza sorunları tedavi edilebilir durumların sonucudur.
Belirtilerini aşağıdaki listede bulabilirsiniz:
- Aynı soruları tekrar tekrar sormak
- Konuşurken sık kullanılan kelimeleri unutmak
- Kelimeleri karıştırmak- örneğin "masa" yerine "yatak" demek
- Bir tarifi uygulamak gibi tanıdık görevleri tamamlamanın daha uzun sürmesi
- Cüzdanı mutfak çekmecesine koymak gibi eşyaları uygunsuz yerlere yerleştirmek
- Tanıdık bir alanda yürürken veya araba kullanırken kaybolmak
- Görünür bir sebep olmaksızın ruh halinde veya davranışta değişiklik olması
Yukarıda da belirtildiği gibi, bu sorun kimi zaman bazı geçici nedenlerden ortaya çıksa da kimi zaman bunama veya alzaymır gibi kalıcı rahatsızlıkların da habercisi olabilir.
Tanı Nasıl Konulur?
Unutkanlık neden olur? Sorusunun ardından sorulabilecek bir diğer soru ise bu rahatsızlığın tanısının nasıl konulduğu olabilir. Gündelik hayatta özellikle yaş ilerledikçe birtakım şeyleri unutmak gayet normal olabilir. Ancak bu durumların normal olup olmadığına karar vermek bireysel olarak da zor olabilir. Yaşadığınız şeyin geçici bir hafıza kaybı mı yoksa bunama ya da alzaymır gibi ciddi bir hastalığın habercisi mi bilmek zor olabilir. Bu durumda, neyin yaa göre normal neyin anormal olduğunun altını çizmek en doğrusu olabilir.
Normal, yaşa bağlı unutkanlık ile ciddi bir hafıza sorunu arasındaki fark nedir? Yaşlandıkça arada bir bazı şeyleri unutmak normaldir, ancak ciddi hafıza sorunları araba kullanmak, telefon kullanmak ve eve dönüş yolunu bulmak gibi günlük işleri yapmayı zorlaştırır.
Bir doktorla konuşma zamanının geldiğine dair işaretler şunları içerir:
- Aynı soruları tekrar tekrar sormak
- İyi bilinen yerlerde kaybolmak
- Tarifleri veya yönergeleri takip etmekte sorun yaşamak
- Zaman, insanlar ve yerler hakkında fazla kafa karışıklığı yaşamak
- Kendine dikkat etmemek. Örneğin; yetersiz yemek yemek, banyo yapmamak veya dikkatsiz davranmak.
Genç Yaşta Görülmesi
Kendinizi bir gün buzdolabınızın önünde, elinizde çamaşırlarla dolu bir çamaşır sepetiyle, en başta neden orada olduğunuzdan emin olmadan dururken bulduysanız, bu durumun nedeni olarak yaşlanmanızı suçlayabilirsiniz. Ancak gerçek şu ki, tüm hafıza kaybı sorunları mutlaka yaşla ilgili değildir, çünkü bu problemler gençlerin de başına gelebilir.
Anahtarlarınızı nereye koyduğunuzu unutmak veya tanıdığınız birinin adını unutmak gibi küçük hafıza kayıpları genellikle beyninizin yapısındaki ve işlevindeki normal değişikliklerin sonucudur.
Bu sorunun genç yaşta görülmesi de oldukça mümkündür. Aşağıdaki listede, yaş fark etmeksizin karşılaşabileceğiniz hafıza sorunlarını bulabilirsiniz:
-
Başka bir kaynaktan gelen yanlış bilgilerle hafızanız değiştirildiğinde ortaya çıkan telkin edilebilirlik. Örneğin, Çocukken en sevdiğiniz dondurmanın çikolata olduğunu hatırlamış olabilirsiniz ama kardeşiniz bunun vanilyalı olduğunu söyledi, bu yüzden hafızanız zamanla değişebilir.
-
Yer, zaman veya dahil olan bir kişi gibi bir ayrıntıyı unuturken bir şeyin yalnızca bir kısmını hatırlayabildiğiniz zaman meydana gelen yanlış atıf.
-
Zaman içinde ayrıntıları unutma eğilimi olan geçicilik. Beyin bilimciler bunun aslında iyi bir şey olduğunu düşünmektedir çünkü beyni istenmeyen veya kullanılmayan anılardan arındırarak yenilerine yer açmaktadır.
-
Yeterince dikkat göstermediğinizde ortaya çıkan bir tür olan dalgınlık. Örneğin, anahtarlarınızı nereye koyduğunuza odaklanmadığınız için nerede olduklarını unutmak.
Genç yaşta neden olur?
Belirtildiği gibi, bu durum yalnızca yaşlılıkla gelen bir rahatsızlık değildir. Genç yaşta da ortaya çıkabilen hafıza problemlerinin belirli birkaç sebepleri olabilir.
Unutkanlık neden olur? Genç yaşta neden ortaya çıkabilir? İşte yanıtımız!
İnsanların neden unuttuğunda rol oynayabilecek bir dizi başka faktör de vardır. Unutkanlığın diğer yaygın nedenleri şunlardır:
- Alkol: Alkol almak hafızayı olumsuz etkileyebilir, bu nedenle alkol bağımlılığından kaçınmak için günde bir veya iki kadehten fazla içmemek en iyisidir.
- Depresyon: Depresyonun belirtileri nedir diye sorduğumuzda yaygın cevaplar arasında düşük ruh hali ve ilgi kaybı yer alır, ancak depresif bozukluklarda konsantrasyon güçlüğü ve bu sorun da ortaya çıkabilir.
- Uyku eksikliği: Uyku, hafıza güçlendirmesinde önemli bir rol oynar, bu nedenle kaliteli uyku eksikliği hafızanız üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir.
- İlaçlar: Antidepresanlar, sakinleştiriciler, soğuk algınlığı ve alerji ilaçları gibi bazı ilaçlar hafızayı etkileyebilir.
- Stres: Hem akut hem de kronik aşırı stres de bu rahatsızlığa neden olabilir.
Ne Yapmak Gerekir?
Bu sorunla mücadele ettiğinizi düşünüyorsanız yapabileceğiniz birtakım ilk adımlar bulunmaktadır.
Öncelikle, yukarıdaki başlıklarda listelenmiş bulunan belirtilerin sizde olup olmadığını dikkatlice gözlemlemeniz gerekmektedir. Bu belirtileri ne kadar süre yaşadığınızı iyice gözlemleyip bu durumun geçici olup olmadığını anlamaya çalışabilirsiniz. Eğer bu belirtileri sık sık yaşadığınızı fark ederseniz, bir uzmana danışmanız gerekmektedir.
Doktora başvurmanızın ardından doktorunuz gerekli tetkikleri yapıp, bu durumun bir diğer hafıza probleminin habercisi olup olmadığını anlamaya çalışacaktır.
Unutmayın, bu soruna neden olan belirli faktörleri azaltmanız, aynı zamanda şikayetlerinizden daha çabuk kurtulmanıza yardımcı olacaktır.
Tedavi Yöntemleri
Eğer bu problemi yaşamanızın sebebi kalıcı bir hafıza sorunu değilse (alzaymır ya da bunama gibi), bununla başa çıkmanın yolları vardır. Bu durumla başa çıkmak için ipuçları şu şekildedir:
- Yeni bir yetenek öğrenin.
- Günlük bir rutin takip edin.
- Görevleri planlayın, yapılacaklar listesi yapın ve takvimler ve notlar gibi bellek araçlarını kullanın.
- Cüzdanınızı veya çantanızı, anahtarlarınızı, telefonunuzu ve gözlüklerinizi her gün aynı yere koyun.
- Hem zihne hem de vücuda yardımcı olabilecek aktivitelere katılın.
- Yeterince uyuyun, genellikle her gece yedi ila sekiz saat.
- Egzersiz yapın ve iyi beslenin.
- Yüksek tansiyonu önleyin veya kontrol edin.
- Çok fazla alkol içmeyin.
- Haftalarca depresif hissediyorsanız yardım alın.
Bu problemin neden olabileceği alzaymır veya bunama gibi kalıcı hastalıklar için uzmanınızın önerdiği tıbbi tedavi yöntemlerini takip etmeniz gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular:
1.Neyin belirtisi olabilir?
Bu problem, alzaymır ya da bunama gibi kalıcı ve ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir.
2.Ne zaman ciddiye alınmalı?
Belirtiler, bu problemi tetikleyen faktörlerin kaybolmasına rağmen devam ediyorsa bir uzmana danışmak en doğrusudur. Çok uzun sürek sık sık tekrarlayan ve yoğunlaşan belirtilerin görülmesi durumunda ciddiye alınmalıdır.
3.Zekâ belirtisi mi?
Yapılan bazı araştırmalar bu durumun aslında yüksek zekanın bir belirtisi olduğunu öne sürmektedir. Bazı iyi zekaya sahip olan kişiler çoğu gereksiz detayı hatırlamazlar.
4.Bende unutkanlık var ne yapmalıyım?
Eğer bu durum hayatınızı gitgide olumsuz olarak etkiliyorsa, bir uzmana danışmanız en doğrusudur.
5.Tehlikeli mi?
Bu durumun belirtileri, diğer önemli ve kalıcı hafıza problemlerinin habercisi olabilir. Bu nedenle kimi zaman tehlikeli olabilmektedir.
