*Öfke kontrolü neden önemlidir?
*Öfke kontrolü bozukluğu belirtileri
*Nasıl kontrol altına alabilirim?
Ayrıca, en sonda bu konu hakkında en sık sorulan soruları sizler için derleyerek yanıtladık. Eğer kızgınlığınızı kontrol etmekte zorlanıyor ve bu duruma bir çözüm arıyorsanız doğru sayfadasınız! Şimdi okumaya başlayarak merakınızı gidermeye başlayabilirsiniz!
Öfke Kontrolü Neden Önemlidir?
Kızgınlığınızı kontrol etmek oldukça önemlidir. Hiddet, insanların sizi nasıl gördüğü üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir, muhakemenizi bozabilir ve ilişkilerinizi ve yaşamınızı ele geçirebilir.
Kızgınlık, tehdit edici bir duruma karşı adrenalinle beslenen bir tepkidir. Dikkat gerektiren adaletsiz, üzücü, incitici veya korkutucu olabilecek bir konuda sizi uyarır. Mesajın yorumlanması, duygusal dünyada nasıl gezindiğimize dayanır. Bu yoruma göre nasıl hareket ettiğimize hiddet kontrolü ya da eksikliği denir.
Bir örnek düşünelim. Patronunuz, performans incelemenizde size korkunç geri bildirimler veriyor. Sizden gerçekten hoşlanmadığı ve aslında iş arkadaşınıza daha olumlu davrandığı düşüncesine kapılıyorsunuz. Size göre, daha fazlasını hak ettiğinizi düşünüyorsunuz. Bu adaletsizlik duygusu kızgınlığa yol açıyor. Böyle bir durumda hiddetle, patronunuza bağırmak veya onunla kavga etmek isteyebilirsiniz.
Bu nedenle, kimi zaman kızgınlıkla hareket edip geri dönüşü olmayan sonuçlarla baş başa kalabilirsiniz. Hiddet kontrolü en çok bu sebepten ötürü önemlidir ve her birey duygularını ve kızgınlığını kontrol etmeyi başarmalıdır.
Nedir, Neden Ortaya Çıkar?
Kızgınlığın doğası
Bu konuda uzmanlaşmış psikologlara göre hiddet, “hafif rahatsızlıktan yoğun kızgınlığa kadar yoğunluğu değişen duygusal bir durumdur”. Bu duygusal duruma diğer duygular gibi fizyolojik ve biyolojik değişimler de eşlik eder. Kızdığınızda enerji hormonlarınız, adrenalin ve noradrenalin seviyelerinizde olduğu gibi kalp atış hızınız ve kan basıncınız da yükselir.
Hiddet hem dışsal hem de içsel olaylardan kaynaklanabilir. Belirli bir kişiye (iş arkadaşı veya patron gibi) veya olaya (trafik sıkışıklığı, iptal edilen bir uçuş gibi) kızgın olabilirsiniz. Ya da kızgınlığınızın nedeni, kişisel sorunlarınız hakkında endişelenmek veya uzunca kara kara düşünmek olabilir. Travmatik veya kızgın olayların anıları da hiddet duygusunu tetikleyebilir.
Yukarıda bahsedilen endişeler strese yol açarak kızgınlık duygusunu bir hayli tetikleyebilir. Bu nedenle stresle başa çıkma yöntemleri de hisset kontrolünde önemli bir faktör olarak değerlendirilir.
Öfke Kontrolü Bozukluğu Belirtileri
Bir miktar kızgınlık normal ve sağlıklı olsa da hiddetinizi yönetmekle ilgili sorunlar yaşamak tehlikeli olabilir. Kızgınlığınızı nasıl deneyimlediğinize dikkat edin ve gerekirse yardım isteyin. Aşağıdaki durumları deneyimliyorsanız hiddet yönetimi ile ilgili sorunlar yaşıyor olabilirsiniz:
- Başkalarını sözlü veya fiziksel olarak incitiyorsanız
- Kendinizi her zaman kızgın hissederek buluyorsanız
- Hiddetinizin kontrolden çıktığını hissediyorsanız
- Kızgınken söylediğiniz veya yaptığınız bir şeyden sık sık pişmanlık duyuyorsanız
- Küçük veya önemsiz şeyler sizi sinirlendiriyorsa
Eğer ani bir sinirlilik haliyle daha sonradan pişman olacağınız şeyler yapıyorsanız, öfke kontrolü bozukluğunuz olabilir. Bu durum sizi daha önemli ve olumsuz sonuçlara sürüklemeden önce bir uzman yardımına başvurabilirsiniz.
Neden Kontrol Edemiyorum?
Kızgınlık, bir şeyi düzeltmek için harekete geçmemiz gerektiğini söyler. Bize güç ve enerji verir ve harekete geçmemiz için bizi motive eder. Ancak bazı insanlar için bu kızgınlık kontrolden çıkabilir ve ilişkilerde, işte ve hatta yasalarda sorunlara neden olabilir.
Uzun süreli, nedeni belirlenememiş hiddet yüksek tansiyon, depresyon, anksiyete ve kalp hastalığı gibi sağlık koşullarıyla bağlantılı olabilir.
Kendinize veya başkasına zarar vermeden sağlıklı bir şekilde bu duyguyu kontrol etmek önemlidir.
Kızgınlık herkes için farklıdır. Bazı insanları kızdıran şeyler başkalarını hiç rahatsız etmez. Ancak birçoğumuzu kızdıran şeyler vardır ve bunlara birkaç örnek aşağıdaki gibidir:
- Haksız muamele görmek ve bu konuda bir şey yapamayacak kadar güçsüz hissetmek
- Tehdit veya saldırıya uğramış hissetmek
- Otoritenize, duygularınıza veya mülkünüze saygı duymayan diğer insanlarla karşılaşmak
- Bir hedefe ulaşmaya çalışırken engelle karşılaşmak
- Fatura ödemek veya yoğun trafik gibi günlük stresli şeyler
Genetik mi Psikolojik mi?
Hiddet genellikle ailelerden geçer. Sıklıkla, insanlar ebeveynlerini, büyükanne ve dedelerini ve diğer geniş aile üyelerini kızgın insanlar olarak düşünebilirler. Birçoğu bunun genetik bir durum olduğunu düşünüyor. Bununla birlikte, çoğu uzman, Bipolar Bozukluk veya başka herhangi bir akıl hastalığından kaynaklanmadığını varsayarak, hiddetin öğrenilmiş bir davranış olduğu konusunda hemfikirdirler.
Ancak, stres, aile sorunları ve finansal sorunlar dahil olmak üzere birçok şey hiddeti tetikleyebilir.
Bazı insanlar için kızgınlık alkolizm veya depresyon gibi altta yatan bir bozukluktan kaynaklanır. Hiddetin kendisi bir bozukluk olarak kabul edilmez, ancak kızgınlık çeşitli zihinsel sağlık koşullarının bilinen bir belirtisidir.
Aşağıdakiler, öfke sorunlarının olası nedenlerinden bazılarıdır:
- Depresyon
- Obsesif kompulsif bozukluk
- Alkol kullanımı
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu
- Karşıt olma bozukluğu
- Bipolar bozukluk
- Aralıklı taşkınlık rahatsızlığı
- Yas
Nasıl Kontrol Altına Alabilirim?
Trafikte biri sizi kestiğinde gaza geliyor musunuz? Çocuğunuz iş birliği yapmayı reddettiğinde tansiyonunuz fırlıyor mu? Kızgınlık yaygın ve hatta sağlıklı bir duygudur. Ancak bununla olumlu bir şekilde başa çıkmak önemlidir. Kontrolsüz hiddet hem sağlığınıza hem de ilişkilerinize zarar verebilir.
Kızgınlığınızı kontrol altına almaya hazır mısınız? Bu 10 hiddet yönetimi ipucunu dikkate alarak başlayın:
- Konuşmaya başlamadan evvel düşünün
- Sakinleştikten sonra endişelerinizi dile getirin
- Egzersiz yapın
- Ara verin
- Olası çözümler belirleyin
- ‘Ben’ ifadelerine bağlı kalın
- Kin tutmayın
- Gerginliği gidermek için mizah kullanın
- Rahatlama teknikleri kullanın
- Ne zaman yardım isteyeceğinizi bilin
Uzman Desteği Şart Mı?
Hiddetinizle başa çıkmak için kendi kendinize yapabileceğiniz birkaç adım sizler için yukarıdaki başlıkta listelendi. Ancak, kimi zaman sürekli ve geçmeyen kızgınlık hem sizi hem etrafınızdakileri yıkan bir duruma getirebilir. Bu durumlarda bir uzmana başvurmak en iyi ve doğru seçenektir. Alacağınız uzman desteğiyle geçmeyen kızgınlığınızın fizyolojik bir nedeninin olup olmadığını anlayabilirsiniz. Ayrıca bu duyguyu tetikleyen diğer faktörleri de belirleyebilir ve bunlarla nasıl başa çıkılacağını öğrenebilirsiniz.
Bu nedenle, eğer kızgınlığınızın kontrolünü tamamen kaybettiğinizi düşünüyorsanız, hemen bir uzmana başvurmanızı öneririz.
Terapi ve Tedavi Süreci
Terapi, hiddet tedavisi planının önemli bir parçası olarak kabul edilir. Terapinin genel amacı, tetikleyicilerinize yönelik davranışlarınızı değiştirmenize ve kızgınlık ortaya çıktığında daha iyi yollarla yönetmenize yardımcı olacak stratejiler öğrenmenize yardımcı olmaktır.
Kızgınlık sorunları izi etkileyen bir aile üyeniz veya sevdiğiniz biri varsa, terapi de size yardımcı olabilir.
Hiddet, zamanla bastırılmış veya çözülmemiş sorunların, travmanın veya hatta depresyon gibi görünüşte ilgisiz sorunların bir belirtisinin bir sonucu olabilir.
Kızgınlık kontrolü ile mücadele ediyorsanız tedavi yardımcı olabilir. Hiddetinizin altında yatan nedene ve şiddetine bağlı olarak, bir ruh sağlığı uzmanı belirli terapiler önerebilir. Bazen bunlar ilaçlarla birleştirilir.
Herhangi bir zihinsel sağlık durumu için bir tedavi olmasa da terapi, semptomları iyileştirerek yaşam kalitesini iyileştirebilir. Ayrıca, geliştirilmiş kişilerarası ilişkilerden ve kızgınlığınızın etkileyebileceği kişilerle iletişimin iyileşmesinden de yararlanabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular:
- Öfke kontrolü için ne yapmalıyım?
Bazı kızgınlıkla kendi kendine başa çıkma yöntemlerini uygulayabilirsiniz. Ancak bu duygunuzun kontrolünü sağlamak gitgide zorlaşıyorsa hemen bir uzmana danışmalısınız.
- Öfke kontrolü bozukluğu belirtileri nelerdir?
Sık sık kendinizi kızgın bulmak, başkalarını sözlü ve fiziksel olarak incitmek, hiddetliyken söylediğiniz ve yaptığınız şeylerden daha sonra pişmanlık duymak bu bozukluğun belirtilerinden birkaçıdır.
2.Öfke kontrolü tedavisi var mı?
Evet, bu rahatsızlığı kontrol altına almak için geliştirilen belirli teknikler ve tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
3.Ani kızgınlık patlaması neden olur?
Kızgınlık duygusunu tetikleyen faktörler kimi zaman strese ve ardından ani kızgınlık patlamasına dönüşebilir. Kimi zaman kızgın olmak gayet normal ve sağlıklı bir duygu olsa da bu duygunun kontrolünü sağlayamayan bireylerin bir uzman yardımına başvurması en doğrusudur.
