Eyvah! 2 yaş sendromu kapıda!
İngilizce’den Terrible Two olarak gelen dilimize 2 yaş sendromunda çocuklar bebeklik döneminden çıkıp kendilerini birey olarak kabul ettirmeye çalışmaktadır.
Bu dönem ise birçok ebeveyn için korkulu rüyadır.
Dikkatle yönetilmesi gereken bu dönemde nelere dikkat etmelisin?
O zaman hadi başlayalım!
Çocuklarda 2 Yaş Sendromu Nedir?
Çocuklarda 2 yaş sendromu, çocukların normal gelişim sürecinin bir parçası olan zorlu bir dönemi ifade eder.
Bu dönemde, çocuklar büyük motor, entelektüel, sosyal ve duygusal değişimler yaşarlar.
Bu değişimler, çocukların kendilerini ifade etmelerini ve dünyayı keşfetmelerini sağlayan önemli bir gelişim aşamasıdır, ancak aynı zamanda ebeveynler için zorlayıcı olabilir.
Çocukların ani duygu değişiklikleri, öfke nöbetleri ve bazen uyku düzeninde değişiklikler göstermesi de bu sendromun belirtileri arasındadır.
Bu süreç genellikle 18 ila 30 aylıkken başlar ve üç yaşına kadar sürebilir.
Neden Bu Kadar Zorlayıcı?
Bebeklik, yaklaşık 1 ila 3 yaş arasını kapsayan bir dönemdir. Entelektüel ve fiziksel gelişimle doludur ve aşağıdaki beceriler gözlemlenir:
- Yürümek
- Konuşmak
- Fikir edinmek
- Duygular hakkında bilgi sahibi olmak
- Paylaşmayı ve sıra ile iş yapmayı öğrenmek
Bu aşamada, çocuk doğal olarak çevresini keşfetmek ve kendi şartlarına göre istediğini yapmak isteyecektir. Bunların hepsi normal ve beklenen davranışlardır.
Ancak sözel, fiziksel ve duygusal becerileri iyi gelişmediğinden, yeterince iletişim kuramadığında veya dil becerileri henüz tam olarak gelişmediğinden, ihtiyaçları veya istekleri konusunda anlaşılması zor olabilir. Bu da, çocukların öfke nöbetleri veya diğer zorlayıcı davranışlar sergilemesine neden olabilir.
Aynı zamanda, bu dönemde çocuklar bağımsızlık duyguları geliştirmeye başlarlar ve bu durum ebeveynlerin kontrolü kaybettikleri hissine kapılmalarına neden olabilir.
Tüm bu faktörler, 2 yaş sendromunu ebeveynler için zor bir süreç haline getirir. Ancak, bu süreç çocuğun normal gelişim sürecinin bir parçasıdır ve ebeveynlerin sabırlı ve anlayışlı olması, çocuğun bu dönemi atlatmasına yardımcı olabilir.
Belirtileri Nelerdir?
Öfke nöbetleri, hafif sızlanmalardan tamamen histerik krizlere kadar değişebilir. Öfke nöbeti sırasında ağlamaya ek olarak, belirtilen tavırlar gözlemlenebilir:
- Vurmak
- Tekmelemek
- Ağlama Krizleri yaşamak
- Isırmak
- Nesneleri fırlatmak
2003'te yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, birinci ayın ortasındayken öfke nöbetleri hiç bitmeyecek gibi görünse de, 18 ila 60 aylık çocuklarda öfke nöbetlerinin tahmini yüzde 75'i beş dakika veya daha kısa sürer.
Öfke nöbetleri erkek ve kızlarda eşit derecede yaygındır.
Karşı Çıkma
Her gün yeni beceriler ve yetenekler kazanırlar. Bu becerileri ve yetenekleri test etmek istemeleri doğaldır. Uykuya direnmek, elleri tutmamak, tek başına yemek yemek ve giyinmek gibi.
Ruh Hali Değişiklikleri
Bir dakika mutlu ve sevecen olabilir, bir sonraki an çığlık atabilir, ağlayabilir ve mutsuz olabilirler. Bunların hepsi, onları anlamak veya müzakere etmek için gerekli beceriler olmadan işleri kendi başına yapmak istemekten kaynaklanan hayal kırıklığının bir yan ürünüdür.
Kısaca:
- Çocuklar, kontrol etmek istedikleri bir şey olduğunda, güçlü bir direnç gösterirler ve inatçı davranışlar sergileyebilirler.
- Çocuklar, kendilerini ifade etmek için kelimeleri kullanmak yerine, çığlık atmak, ağlamak veya öfke nöbetleri geçirmek gibi duygusal tepkiler verirler.
- Çocuklar, sınırların nerede olduğunu anlamakta zorlanabilirler ve sınırlarına test etmek için sık sık sınama yapabilirler.
- Çocuklar, kendilerini keşfetmek ve bağımsızlık duygularını tatmin etmek için yeni deneyimler yaşamak isterler ve bu da bazen riskli davranışlara neden olabilir.
Ne Zaman Başlar ve Ne Zaman Biter?
2 yaş sendromu 18 ay civarında başlar ve 3-3.5’e kadar devam edebilir.
Bir çocuk 4’e geldiğinde, genellikle kendilerini ifade etmek, talimatları anlamak ve öğretmenler ve bakıcılar tarafından belirlenen kurallara uymak için yeterli dil ve motor gelişimine sahip olurlar.
Ancak 3 yaşındayken daha farklı şeylerle karşılaşabilirsin. Öğrenmek için 3 Yaş Sendromu Nedir? adlı blog yazımızı ziyaret edebilirsin!
Araştırmalara göre, 2 yaşındakilerin yüzde 20'si günde bir sinir krizi geçirirken, 4 yaşındakilerin sadece yüzde 10'nu bu durumu deneyimlemektedir.
Bu dönemde henüz dil ve iletişim becerileri gelişmemiştir. Ergenlikten önceki ilk bireyselleşme sürecidir. Huzursuz davranışlar ön plana çıkar. Öfke nöbetleri, bağırma, her şeye hayır deme bu olumsuz tavırların en yaygınıdır.
Anne ve babanın kontrolünden çıkıp kendini ispat etmeye çalışır. Bu nedenle sık sık saldırgan ve inatçı davranabilirler. Ebeveynlerin bu dönemde çocuğun şımardığını ve gereksiz yere kapris yaptığını düşünmemeleri gerekir. Bu onun kendini dış dünyaya kanıtlama biçimidir.
Ebeveynlere Tavsiyeler: 2 Yaş Sendromu ile Başa Çıkmak
Ebeveynler, 2 yaş sendromuyla başa çıkmak için aşağıdaki stratejileri kullanabilirler:
- Sabırlı olunmalı: Çocukların duygusal durumları ani değişebilir ve bu da bazen zorlu davranışlara neden olabilir. Ebeveynlerin sabırlı olması ve çocuklarına sevgi dolu bir şekilde yaklaşması, bu süreci daha kolay hale getirebilir.
- Sınırlar belirlenmeli: Ebeveynler, çocukların sınırlarını belirlemek için tutarlı olmalı ve sınırları aşmaları durumunda uygun bir disiplin yöntemi kullanmalıdırlar.
- İletişim kurulmalı: Ebeveynler, çocukların ihtiyaçlarına ve isteklerine anlayışlı bir şekilde yaklaşmalı ve onlarla açık bir iletişim kurarak anlamaya çalışmalıdırlar.
- Olumlu davranışları pekiştirilmeli: Çocukların olumlu davranışları takdir edilerek pekiştirilmeli ve ödüllendirilmelidir. Bu, çocukların istenen davranışları tekrarlamalarına teşvik eder.
- Yemek ve uyku programların düzenli olmasına özen gösterilmeli. Çocuğun yorgun veya açken olumsuz tavırlarının ortaya çıkması daha olasıdır.
- Şaplak atmaktan, vurmaktan ve bağırmaktan kaçınılmalı. Çocuğun için şiddet içermeyen davranışları modellemen gerekir.
- Kuralları basit tutmalı ve kısa açıklamalar yapmalısın. Örneğin, çocuğuna, bir arabanın ona zarar vermesini istemediğin için karşıdan karşıya geçerken elini tutması gerektiğini söyleyebilirsin.
- Çocuğuna iki şey arasında bir seçim sunarak kontrolü biraz olsun sağlayabilirsin. Örneğin, “Bugün mavi kazağını mı yoksa sarı ceketini mi giymek isterdin?” diyebilirsin.
- Teslim olma. Sınırlarını belirlemeli ve tutarlı olmalısın. Bu, çocuğunun markette şekerleme almayacağı için tam bir öfke nöbeti geçirdiği anlamına geliyorsa, çocuğunu ortamdan uzaklaştır ve ortalık sakinleşene kadar bekleyebilirsin.
Çocuğa Sınırlarını Göstermeye Çalışmalısın
Özellikle bu çağlarda çok ısrarcı davranışlar gözlemlenebilir. Bu nedenle ailelerin sınırları erkenden belirlemenin yollarını bulmalı ve bu sınırları korumak konusunda kararlı olmalıdırlar.
Genel olarak yapabileceğin en önemli şey, yaptığı olumlu şeylere odaklanmaktır. Tekrarlanan davranışları teşvik etmek için her zaman DOĞRU yaptığı şey hakkında olumlu pekiştirme yapmaya özen göster.
- Çocuğa değil davranışına odaklan
- Doğrudan ve spesifik olmaya özen göstermeye çalış
- Ona sonuçları söyley
- Anladığından emin ol
- Tartışmadan uzaklaş
- Seçimlerini sınırla
- Özür dilemekten korkma
- Tutarlı olmaya özen göster
Bir Hastalık Değil, Bu Bir Süreç
2 yaş sendromu ile birlikte gelen öfke nöbetleri ve meydan okuma normaldir, ancak davranışın kontrolden çıktığını düşünüyorsan veya bunalmışsan, bir doktor ile görüşebilirsin. Çünkü bu davranışlar hastalık değil, büyümenin doğal bir parçasıdır.
Ayrıca öğretmenler veya bakıcılar bir şeylerin yanlış olduğunu söylerse veya aşağıdaki durumları gözlemlersen profesyonel yardım isteyebilirsin:
- Sosyal olarak geri çekilmek veya başkalarının dikkatini çekmekten sakınmak
- Göz teması kurmamak
- Özellikle agresif veya tartışmacı
- Şiddet içeren veya kendilerini veya başkalarını yaralamaya çalışan davranışlar sergilemek
- Çok fazla ev stresi yaratmak
Bir çocuğu daha agresif davranışlara yatkın hale getirebilecek bazı faktörler şunlardır:
- Anne karnında alkole maruz kalmak
- Erkenden şiddete maruz kalmak
- Doğal olarak zor bir mizaca sahip olmak
2 Yaş Sendromu Mu Yoksa Davranışsal Bir Sorun Mu?
Çocuğunun, zihinsel sağlık durumu gibi daha ciddi bir şeye işaret eden korkunç ikilik veya davranış yaşadığını nasıl anlarsın?
2008 yılında yapılan bir araştırma, okul öncesi çocuklarda (3 ila 6) öfke nöbetlerini gözlemledi ve öfke nöbetlerinin ne zaman bir ruh hali veya ne zaman bir davranış bozukluğu olabileceğini analiz etti.
Davranış bozukluğu olduğunu anlamak için aranacak işaretler şunları içerebilir:
- Ebeveyne veya bakıcıya karşı sürekli olarak vurma, tekmeleme, ısırma veya diğer fiziksel şiddet biçimlerini içeren öfke nöbetleri
- Kendini yaralamaya çalıştığı öfke nöbetleri
- Günde 10 ila 20 kez meydana gelen öfke nöbetleri olarak tanımlanan sık öfke nöbetleri
- Ortalama 25 dakikadan uzun süren nöbetler
- Kendilerini sakinleştirememeleri
Bu araştırma 2’den büyük çocuklar üzerinde yapılmıştır. Bu nöbetler, büyüdükçe devam ederse endişe verici olabilir, ancak mutlaka 2 yaş sendromunun bir parçası olarak ilgili değildir.
Sıkça Sorulan Sorular:
2 yaş sendromu için ne yapmalı?
Çocuğunun davranışlarını anlamaya çalışmalı, sakin kalınmalı ve sabırlı olunmalı. Olumsuz davranışlara karşı pozitif bir yaklaşım sergileyin ve çocuğunu cesaretlendirmelisin.
2 yaş sendromu ne zaman bitecek?
Genellikle 2-3 yaş arasında yavaş yavaş sona erer ve çocukların daha uyumlu bir davranış sergilemeleri beklenir.
2 yaş sendromu ağlama krizi nasıl geçer?
Ağlama krizleri sırasında çocuğunu sakinleştirmeye çalış ve ona sevgi ve güven hissettir. Ebeveynlerin sakin kalması ve sabırlı olması çok önemlidir.
2 yaşındaki oğlum çok sinirli ne yapabilirim?
Çocuğunu sakinleştirmek için onunla konuş ve onu dinle. Ona sevgi ve güven hissettir ve olumlu davranışları takdir et. Ayrıca, fiziksel aktivitelerle enerjilerini atabilecekleri bir ortam sağlamalısın.
2 yaşındaki çocuğa ne öğretebilirim?
2 yaşındaki çocuklara basit kavramlar, renkler, şekiller gibi şeyleri öğretebilirsin. Ayrıca, onların dil becerilerini geliştirmeleri için kitap okumak, şarkı söylemek gibi aktiviteler yapabilirsin. Kendi kendilerine giyinmeyi, yemek yemeyi gibi günlük becerileri de öğretmeye başlayabilirsin.
Kaynakça:
Healthline, 2019
Verywell Family, January 09, 2022
What to Expect, August 23, 2021
