Pozitif psikolojide, mutluluk üzerindeki etkileri nedeniyle kendine güvenmenin güçlü bir teorik önemi vardır. Muhtemelen, öz değer, kendini ifade etme, kendini tanıma, esneklik ve kendini kabul için bazı örtüşmeler veya en azından potansiyel çıkarımlar fark edebilirsiniz.
Yani, her şeyi kendiniz yapmakla ilgili değil. Bu, finansal olarak bağımsız olmakla da ilgili değil. Ve kesinlikle, karşılaştığınız her zorluğu yalnız başına omuzlamakla ilgili değil. Bu yazıda, kendine güvenmenin gerçekte ne anlama geldiğine ve bunu kendi içimizde nasıl geliştirebileceğimize bir göz atacağız.
*Oluşumu nedir? Nasıl Geliştirilir?
*Sağlıklı bir şekilde özgüven sahibi olmak
*Oluşumunu ve gelişimini etkileyen faktörler
*Kendine güvenen çocuklar yetiştirmek
Özgüven Nedir?
Kendine güvenmek, kendi becerikliliğinizin arkasında hayatın zorluklarını aşmak için yeteneklerinize inanmaktır. Dışarıdan yardıma ihtiyaç duymadan kendinizi sağlama (ve çoğu zaman düşmanlarınıza karşı savunma) yeteneğinizi ifade eder.
Tabii ki, bu tanım oldukça geniştir ve anlamı kişiden kişiye değişir. Bu kavramın yukarıdaki tanımı ona bir bireycilik biçimi olarak atıfta bulunsa da gerçekte bu terimin geniş anlamları vardır ve kendine güvenmenin önemi bir kişiden diğerine çarpıcı biçimde değişebilir.
Özellikle bu kavram, farklı insanlar için farklı şeyler ifade eder. Kendine güven ile en kolay ilişkilendirilen karakter özellikleri aşağıdaki gibidir:
- Güvenilirlik: Yaptığınız her şeyde tutarlı olmanıza güvenebilirsiniz.
- Azim: Emin adımlarla yaptığınız veya inandığınız şeye devam edin.
- Çalışkanlık: Çok çalışmanın ve özverinin değerine inanmalısınız.
- Öz disiplin: Eylemlerinizi geliştirmek için davranışlarınızı disiplinle kontrol etmelisiniz.
Kendine inanmak, en sert kışlarda ve en acımasız yazlarda hayatta kalmanızı sağlar. Size kendiniz ve kararlarınız üzerinde bir kontrol duygusu verir. Ayrıca bu, başkalarından asla yardım istememek için bir bahane olmasa da artık sizin için başka planları olabilecek kişilerin kaprisine ve merhametine bağlı olmadığınız anlamına gelir.
Pratikte, kendine güvenmek pek çok şeye benzeyebilir. Temel ihtiyaçlarınızı (ve bu size düşüyorsa eşinizin, çocuklarınızın ve diğer aile üyelerinin ihtiyaçlarını) karşılamak için kendinize güvenebilmek dünyadaki en büyük duygulardan biridir
Oluşumu Nedir? Nasıl Geliştirilir?
İstatistiklerin neredeyse her şeyin psikometrik olarak ölçülmesine izin verdiği ve operasyonel tanımların bol olduğu bir çağda, kendine güven için tek bir tanım olmaması şaşırtıcı değildir.
Bildiğimiz şey, bu kavramın -psikolojik anlamda- en az birkaç on yıldır "benlik" ile bağlantılı olduğudur.
Daha spesifik olarak, kendi kendine yeterlilik, kendi kendini tanımlama tartışmalarının içinde olmasa da yanında sürekli olarak bahsedilir. Onu benzersiz kılan şey, kendine güvenin kapsadığı topluma yaklaşımıdır- psikoloji dergilerinde kabaca şu şekilde ima edilmiştir:
“Yaşama tutarlılık (anlam) ve tatmin sağlamak için iç kaynaklara güvenmek”
Bu duyguyu kendinizde ön plana çıkarmak ya da geliştirmek için birçok adım ya da ipucu uygulanabilir. Bunlardan üçünü aşağıdaki gibi örnekleyebiliriz:
- Bağımsız düşünebilmek
- Olduğunuz bireyi kucaklamak
- Cesurca kendi hedeflerinize doğru emin adımlarla ilerlemek
Ego mu Özgüven mi? Sağlıklı Bir Şekilde Özgüven Sahibi Olmak
Birçok kişi, ego ve güvenin temelde aynı şey olduğu şeklindeki yaygın yanlış kanıya kapılmaktadır. Her ikisi de baskı altında soğukkanlı görünen küstah bir tavırla değerlendirilmektedir. İş yerinde ya da diğer ortamlarda böyle bir tavır almanın sizi kariyerinizde ileriye taşıyacağı bile söylenmiş olabilir.
Ancak gerçek şu ki, bu iki kavram oldukça farklıdır. Kendine güvenmek, kendi yeteneklerine inanmak ve kendine inanmaktır, ama ego tamamen başka bir şeydir. Güvenden farklı olarak, ego kişisel çıkar için çalışır. “Doğru” görülmek için her ne pahasına olursa olsun onay, övgü ve doğrulama ister.
Bu iki kavram arasındaki farkları ortaya koymak, sağlıklı bir şekilde kendinize inancın ve güvenin artmasında yardımcı olacak adımları sunar. Egonuzu kontrol altında tutmak, herhangi bir organizasyonda başarılı olmak ve iş güvenliğini sağlamak için gereklidir. Bunun nasıl başarılabileceğini sizin için listeledik:
- Her şeyin sizin hakkında olduğu düşüncesinden sıyrılın
- Savunmacı zihniyetinizden kurtulmaya çalışın
- Önyargılarınızı kenara bırakmayı deneyin
- Sonuçlara ve öğrenmeye yönelik olun
Oluşumunu ve Gelişimini Etkileyen Faktörler
Kendilerini başkalarıyla bağlantı kurma şansından mahrum bırakan insanlar, yaşamın son derece ödüllendirici bir bölümünü kaçırıyorlar- stresi önemli ölçüde azaltabilecek ve refahı artırabilecek bir kısmı.
Bununla birlikte, kendi gücünüzü kullanabilmeniz de aynı derecede önemlidir. Üstelik başka birinin bölmesi veya varlığı olmadan tamamlanmış olduğunuzu bilmek.
İşte sizler için bu karakter özelliğinin gelişimini etkilemeye yardımcı olabilecek adımlar:
- Sorumluluğu kabul edin: Kendinize güvendiğinizde, seçimlerinize sahip olursunuz ve sorumluluklarınızı yerine getirdiğinizden emin olmak için harekete geçersiniz.
- Kendi kararlarınızı kendiniz verin: Kendine güvenmek, geleceğiniz hakkında seçimler yapan kişi olmak anlamına gelir- bu iyi ya da kötü hissettirebilir. Kendi seçimlerinizi yapmayı taahhüt etmenin iyi yanı, hayatınızın yönü hakkında son söze sahip olmanızdır.
- Daha fazla pratik beceri öğrenin: Ne kadar pratik becerilere sahip olursanız, kendinizi çaresiz hissetme veya başkalarının yardımınıza gelmesine ihtiyaç duyma şansınız o kadar az olur.
- Duygularınızı tanıyın ve kabul edin: Duygularınızı bastırdığınızda sorunlarınızı çözmek veya hayal kırıklığınızı ifade etmek için dinamiklerinizi başkalarıyla birlikte kullanırken kendinizi bulabilirsiniz. Bunun yerine, duygularınızla nasıl daha uyumlu olacağınızı öğrenerek kendinize daha fazla güvenin.
- Negatif duygularınızı ifade etmenin sağlıklı yollarını bulun: Öfkenizi başkalarından çıkarmaya ihtiyaç duymak yerine, olgun savunma mekanizması olan yüceltmeyi kullanmayı öğrenebilirsiniz.
Özgüvensizliğin Belirtileri
Kişinin kendine olan güveninin olmadığının işareti olan bazı belirli davranışları olabilir. Bu belirtiler aşağıdaki gibi örneklendirilebilir:
- Sürekli olarak kişinin kendisini aşırı derecede eleştirmesi
- Kişide var olan olumlu yönlerini yok sayması
- Kendini çevredeki insanlardan küçük görme
- Öz betimleme yaparken olumsuz sıfatlar kullanma (çirkin, şişman gibi)
- Kişinin her başarısını ‘şans’ olarak değerlendirmesi
- Yapılan iltifatlara veya olumlu dönütlerer genel olarak inanmama, inanmakta zorluk çekme.
Özgüvenli Çocuklar Yetiştirmek
Kendine inanan ve emin çocuklar yetiştirmek için uygulayabileceğiniz birtakım adımlar bulunmaktadır. İşte bu adımlar arasındaki en yaygın örnekler:
- Onlara sorumluluklar verin
- Onlara karar verme gücü verin
- Hata yapmalarına izin verin
- Geri adım atmayı bilin
- Okuma alışkanlığı kazanmalarına öncü olun
- Onları becerilerle donatın (küçük yaştan itibaren beceri kazanmalarını sağlayın)
- Para kavramını ve para yönetimini öğretmeye çalışın
- Çabalarını takdir edin
- Onlar hakkında gerçekçi beklentilere sahip olun (ve bu konsepti benimsemelerini sağlayın)
- Korkusuzca size açılmaları için onları cesaretlendirin
Kadınlarda Özgüven
Peki bu kavram kadınlarda nasıl işler? Kimi zaman kendine güvenen kadın olmak aranan bir şey olurken, kimi zaman bu kavram bir engel olarak da kadınların karşısına çıkabilmektedir. Peki bu kavramın özellikleri kadınların karakterleri ve davranışlarına nasıl yansır? İşte sizler için kendine güvenen kadınların özelliklerini derledik:
- Çevre baskılarına ve ideal güzellik kavramlarına çok kafa yormazlar
- Cesur tarzlar ve davranışlar sergilemekten çekinmezler
- Kendine güvenen her birey kendini iyi tanıdığı için, kendileri olmaktan çekinmezler
- Yeni şeyler denemekten korkmazlar
Kısaca, kendilerinden emin olan ve inanan kadınlar, kendileri olmaktan asla çekinmezler. Onlar için ideal güzellik kavramları ve çevrelerindekilerinin ne dediğinin bir önemi yoktur. Kendilerinden emin ve mutlu kararlar alır ve kendilerini iyi tanırlar.
