Cinsel tiksinti bozukluğu nedir?
Cinsellik söz konusu olduğunda iğrenme veya tiksinti duygularına rastlanabilir mi? Cinsel tiksinti bozukluğuna neler sebep olabilir?
Bu sorular üzerine pek de düşünmediğimiz bir sorulardır.
Üstelik cinsellik ile iğrenme ve tiksinti gibi duyguların yan yana gelebileceği belki de aklımızın ucundan bile geçmez.
Cinsel tiksinti bozukluğu ise duymaya pek alışık olmadığımız ama birçok insan tarafından sıkça deneyimlenen bir durumdur.
Cinsel ilişkiden kaçma, cinsellikten tiksinti duyma ve kaçma ile tiksintiye bağlı olarak cinsel isteksizlik yaşama; psikolojik yönleriyle mutlaka elen alınması gereken bir konudur.
Cinsel tiksinti, cinsel tiksinti bozukluğu tedavisi ve cinsellikle ilgili merak ettiğin her şey Terappin Blog’da.
Cinsel Tiksinti Bozukluğu Nedir?
Cinsel tiksinti bozukluğu, genellikle cinsel birlikteliğe karşı yoğun bir iğrenme, tiksinti ve uzaklaşma duygusu olarak kendini gösterir. Bu rahatsızlıkla mücadele eden bireyler, cinsel olarak aktif olmaktan kaçınabilirler ve cinsel temasın herhangi bir biçiminde yer alabilecek vücut sıvıları gibi şeylerden de tiksinti duyabilirler.
Cinsel tiksinti bozukluğunun belirtileri, bireylerin yaşamlarını olumsuz etkileyebilir ve sosyal ilişkilerini zorlaştırabilir. Bu kişiler, genellikle cinsel konular hakkında konuşmaktan veya cinsel ilişki yaşamaktan kaçınma eğilimindedirler. Bu davranışlar, cinsel tiksinti bozukluğu olan bireylerin kendilerini yalnız ve izole hissetmelerine neden olabilir.
Genellikle erkeklerde daha sık görülür ve genellikle 20'li yaşlarda teşhis edilir. Ancak, kadınlarda da görülebilir ve çocukluk döneminde de başlayabilir. Bu rahatsızlık, kişinin cinsel işlevselliğini etkilemez ancak cinsel aktiviteye karşı duyulan tiksinti, bireylerin cinsel hayatını olumsuz etkileyebilir.
Cinsel tiksinti bozukluğunun nedenleri tam olarak bilinmemektedir ancak genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin etkisi olduğu düşünülmektedir. Tedavi yöntemleri arasında psikoterapi, ilaç tedavisi ve bilişsel-davranışçı terapi yer alabilir. Bu tedavilerin amacı, bireylerin cinsel tiksinti ile başa çıkmasını sağlamak ve yaşam kalitesini artırmaktır.
Cinsel Tiksinti Bozukluğu Nedenleri
Özellikle tecavüz, ensest ve taciz gibi cinsel travma öyküsü olan kadınlarda yaygın olan cinsel tiksinti bozukluğu; anksiyete, panik atak ve obsesif kompulsif bozukluk gibi bozukluklara bağlı da gelişebilir.
Cinsellikle ilgili tabular, yanlış düşünce kalıpları, katı ahlaki görüşler, cinsellik karşıtı negatif değer yargıları, günah algısı, toplumsal baskılar ve ön yargılar da cinsel tiksinti bozukluğunun tetiklenmesine yol açar. Bunun yanı sıra, evlilik ve duygulanım sorunları, ilişki yaşamada güçlük ve kişilik bozuklukları da cinsel tiksinti bozukluğu görülmesine ve duyulan cinsel tiksinti hissinin şiddetinin artmasına neden olur.
Cinsel Tiksinti Bozukluğu Belirtileri
Cinsel tiksinti belirtileri aşağıdaki gibi olabilir;
- Muhtemel bir cinsel birliktelik karşısında yoğun endişe, korku ve uzaklaşma duyguları
- Meni ve vajinal salgıdan korkma ve bu korkunun panik ataklarının artmasına neden olma
- Vücut sıvılarıyla doğrudan temas etme ihtimali olan herhangi bir durumdan kaçınma eğilimi
- Sürekli ve tekrarlayıcı kaçış davranışları
- Ciddi depresyon ve anksiyete belirtilerinin ortaya çıkması
- Hayat kalitesini olumsuz etkileme ve sosyal ilişkileri zorlaştırma
- Cinsel konular hakkında konuşmaktan veya cinsel ilişki yaşamaktan kaçınma ve bu nedenle yalnızlık hissi yaşama
Bu kaçışın sürekli ve yineleyici olması şiddetli depresyon ve anksiyetenin de habercisidir.
Türleri
Ömür Boyu: Bir kişinin hangi ilişkide olursa olsun veya hangi kişiyle temas halinde olursa olsun seksten kaçındığı zamandır.
Edinilmiş: Bu, belirli bir ilişkiye tepki olarak cinsel tiksinti bozukluğu yaşayan bir kişiye atıfta bulunabilir. Ancak bu kişi bu özel ilişkinin dışında olduğunda normal bir şekilde işlev görebilir.
Heteroseksüel Cinsel Tiksinti Bozukluğu: Bu tür, heteroseksüel kişilere karşı güçlü bir tiksinti veya korku hissine neden olan durumlarda kendini gösterir. Örneğin, bir kadının erkeklerin genital bölgelerinden tiksinti duyması gibi.
Homoseksüel Cinsel Tiksinti Bozukluğu: Bu tür, homoseksüel kişilere karşı güçlü bir tiksinti veya korku hissine neden olan durumlarda kendini gösterir. Örneğin, bir erkeğin diğer erkeklerin genital bölgelerinden tiksinti duyması gibi.
Biseksüel Cinsel Tiksinti Bozukluğu: Bu tür, hem heteroseksüel hem de homoseksüel kişilere karşı güçlü bir tiksinti veya korku hissine neden olan durumlarda kendini gösterir.
Cinsel İlişki Tiksinti Bozukluğu: Bu tür, cinsel birliktelik yaşama düşüncesi veya cinsel birliktelik sırasında vücut sıvılarından tiksinti duyma gibi cinsel ilişkiye karşı güçlü bir tiksinti veya korku hissine neden olan durumlarda kendini gösterir.
Cinsel Tiksinti Bozukluğu Tedavi ve Terapi Yöntemleri
Uzman doktorlar bu hastalığın tedavisinin anksiyete bozukluğuna çok benzediğini bu yüzden genellikle tedavisinde kaygı azaltma yöntemlerinin kullanıldığını belirtmektedir.
Sistematik Duyarsızlaştırma:
Terapist ile birlikte artan kaygı seviyelerine neden olan fiziksel etkinliklerin bir listesini oluşturulur. Hasta daha sonra terapisti ile denetimli gevşeme egzersizleri yaparken kaygıya neden olan uyaranlara maruz kalır. Hasta ve terapist, kişi artık belirli bir uyaran tarafından yoğun kaygı hissetmeyene kadar seanslar boyunca birlikte çalışır. Ardından, listeden bir sonrakine geçerler. Hasta, terapistle birlikte tüm uyaranlar listesinden geçtikten sonra, eşiyle birlikte her bir uyaran üzerinden aynı teknik başlatılır. Böylece davranışsal olarak kaygı seviyesinin tamamen giderildiği ya da düşük seviyelere ulaştığı gözlemlenmeye çalışılır.
Bütünleştirici Tedavi:
Doktorlardan, psikologlardan, seks terapistlerinden ve hatta belki bir fizyoterapistten gelen tedavileri birleştirerek cinsellikten kaçınma davranışının üzerine yoğunlaşılır. Bu tür tedavinin en ideali olduğunu belirtilmektedir.
Tıbbi Tedavi:
İlaç tedavisini kapsar. Seks fobik olan kişiler için reçete edilecek ilaçların çoğu, diğer anksiyete bozuklukları olanlara da yaygın olarak reçete edilecektir.
Psikolojik Tedavi:
Bu, bir seks terapisti ile cinsellikten kaçınma üzerine çalışmayı içerir. Kurul onaylı bir terapist aradığından emin olman önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Bu hastalığa sahip olduğumu nasıl anlarım?
Eğer partnerinle ufacık yakınlaşmalarda dahi bir itilme hissediyorsan, cinsel ilişki yalnızca negatif duygu ve düşünceleri harekete geçiriyorsa, genital organları görmeye veya hayal etmeye dahi tahammül edemiyorsan, meni ya da vajinal ıslanma halinde bulantı yaşıyorsan ve bunun oluşmasından kaçınıyorsan bir uzmana danışabilirsin!
Yaşadığım durum normal mi?
Evet, cinsel işlev görme noktasında yaşanan bu psikolojik durum son derece normal. Günümüzde birçok insan bu olumsuz durumu deneyimliyor. Hatta bunun bir travma haline dönüşümünü dahi yaşayabiliyor.
Cinsel istek sahibi olmak istemek de bozukluğun kendisi kadar normal karşılanmalıdır; ancak önemli olan öncelikle bu durumun nedenlerinin ve üzerindeki etkilerinin ne olduğunu iyi saptamak.
Daha sonra senin istek ve ihtiyaçlarına uygun bir uzman yardımı bulmak ve sana özel bir tedavi ile çözüme odaklanmaktır.
Nasıl geçer?
Hastalığın nasıl ve ne zaman geçeceği, cinsel istek hissinin ne zaman yerli yerine geleceği, cinsel ilişki özelinde yaşanan olumsuzlukların ne zaman dineceği, tiksinti hissinin hangi noktada sonlanacağı her danışan için farklılık gösterebilir çünkü hastalık her danışan için farklı şekillerde ve farklı şiddetlerde görüşmektedir.
Bu nedenle uzmanlarımızın tespitleri ve danışanın tedaviye düzenli bir şekilde devam etmesi son derece önemlidir.
Yine de nasıl geçeceğine dair bir ipucu vermemiz gerekirse: Yapılacak kas egzersizleri tedavi sürecinde büyük rol oynar. Egzersizler, masaj ile karıştırılmamalı; yönlendirmeleri yine uzmanlarca yapılmalıdır.
Seksten korkan kadın ne yapmalı?
Seks ile ilgili benimsenen inanışlar, düşünce kalıpları, ön yargılar iyi saptanmalı. Sonra bu konu ile ilgili olumsuz deneyimlerin olup olmadığı ve bu deneyimlerin kadını nasıl etkilediği incelenmeli. Hastanın geçmişi hastalığın tedavisi için son derece önemlidir. Bu da tiksinti duygusunun derinlerine inmeyi gerektirir. Tiksinti duymak normaldır; ancak bir kez tiksinti duygusuna kapılan kişi, sonsuza dek bu tiksinti duygusunu yaşayacak diye bir kaide de yoktur. Tiksinti, korku, nefret, öfke... hepsi geçicidir.
Fiziksel birliktelikten utanıyorum, ne yapmalıyım?
Seks, insanların sağlıklı bir duygu durumu ve hormonal dengeye sahip olması için ihtiyaç duyduğu en temel gereksinimlerden biridir. Sekse karşı tiksinti duymak, gereksinimleri karşılamaktan kaçınmak anlamına gelir. Cinsel tiksinti bozukluğuna bozukluk denmesinin sebebi de tam olarak budur. Bu nedenle öncelikle sizi bu utanmaya iten nedenler üzerinde durulmalı ve iyileştirilmeye çalışılmalıdır. Bu sayede hastalığın ve beraberinde getirdiği tiksinti, iğrenme, kaçınma, nefret vb. duyguların da önüne geçilecektir.
Kaynakça:
What Is Sexual Aversion Disorder?, Verywell mind, 2022
Sexual Aversion Disorder, The Sexual Psychophysiology Laboratory-The University of Texas at Austin
The sexual aversion syndrome, National Library of Medicine, 1985
Sexual Aversion Disorder (SAD): Symptoms, Causes, & Treatments, Choosing Therapy, 2022
Sexual Aversion Disorder: A Case of Favourable Outcome and Rapid Response to Behavioral Therapy, Klinik Psikiyatri, 2006
