Yazan: Terappin | 24 Haziran 2022 tarihinde yayınlandı. 19 Ocak 2023 tarihinde güncellendi.
*Kişilik bozukluğu nasıl tedavi edilir?
*Kişilik bozukluğu tedavisinin faydaları
*Kişilik bozukluğu türleri nelerdir?
*Kişilik bozukluğu semptomları
Blog yazısını, kişilik bozukluğu nedir hakkında en sık sorulan soruları yanıtlayarak bitiriyoruz.
Kişilik bozuklukları, uzun süren, diğerlerini etkileyen düşünme, davranış, durum işleyişini bozan 10 ruh sağlığı rahatsızlığını içeren grubun genel adıdır.
Kişilik bozukluğuna sahip olan hastalar genelde davranış ve düşüncelerinin sorunlu olduğunu düşünmezler.
Her biri farklı özelliklere ve semptomlara sahip 10 tip kimlik bozukluğu vardır.
Kişilik, birey olarak kim olduğumuzu tanımlamak için çok önemlidir. Tutumlar, düşünceler ve davranışlar dahil olmak üzere özelliklerin benzersiz bir karışımını ve bu özellikleri başkalarıyla ve çevremizdeki dünyayla etkileşimlerimizde nasıl ifade ettiğimizi içerir.
Kimlik bozuklukları, iş, ilişkiler ve sosyal işlevsellik dahil olmak üzere yaşamın çeşitli yönlerinde çarpık gerçeklik algılarına, anormal davranışlara ve sıkıntıya neden olabilir. Ek olarak, kişilik bozukluğu olan kişiler, rahatsız edici davranışlarının veya başkaları üzerindeki olumsuz etkilerinin farkına varamayabilirler.
Hasta, davranışlarının problematik olduğunun farkında olmadığı için karşılaştığı zorluklar ve olumsuzluklar için başkalarını suçlayabilir.
Kimlik bozuklukları, psikiyatride tedavisi en zor olan bozukluklardan bazılarıdır. Bunun temel nedeni, kişilik bozukluğu olan kişilerin davranışlarının sorunlu olduğunu düşünmemeleri ve bu nedenle sıklıkla tedavi aramamalarıdır.
Bu bozuklukların tedavisi için genel bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Ancak, bozukluklardan kaynaklanan anksiyete ve depresyon için belirli ilaç tedavileri uygulanabilmektedir.
Bunun yanı sıra bu bozuklukların tedavisi psikoterapi (konuşma terapisi) ile yapılmaktadır.
Psikoterapi, rahatsız edici duygu, düşünce ve davranışları belirlemenize ve değiştirmenize yardımcı olmayı amaçlayan çeşitli tedavi teknikleri için kullanılan bir terimdir. Psikolog veya psikiyatrist gibi bir ruh sağlığı uzmanıyla çalışmak size ve ailenize destek, eğitim ve rehberlik sağlayabilir.
Kimlik bozukluklarını tedavi etmek için psikoterapinin ana hedefleri şunları içerir:
Psikoterapinin birçok farklı çeşidi bulunmaktadır. Ayrıca, her kişilik bozukluğu çeşidi farklı psikoterapi çeşidi ve yöntemi gerektirmektedir.
Kişilik bozukluğu, tedavi edilmesi önerilen zihinsel bir bozukluktur. Farklı kişilik bozukluğu çeşitleri, hastaları farklı seviyede ve seyirde etkileyebilir. Ancak ortak olan bir nokta vardır: hastanın gündelik yaşamı olumsuz etkilenir.
Sizler için online kişilik bozukluğu psikoloğu ve kişilik bozukluğu tedavisinin faydalarının küçük bir listesini çıkardık:
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, kişilik bozukluklarının farklı kategorilerde incelenen 10 çeşidi bulunmaktadır.
Tanınan akıl hastalıkları için standart referans yayın olan Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM-5), 10 kişilik bozukluğu türünü 3 ana kategoride inceler. Her kümenin farklı ortak belirtileri vardır.
Bu 3 ana küme, A Kümesi (eksantrik), B Kümesi (dramatik), ve C Kümesi (endişeli) bozukluklar olarak adlandırılmaktadır.
Sırasıyla her kategorinin içerdiği bozukluklar aşağıdaki gibidir:
A kümesi (eksantrik):
B kümesi (dramatik):
C kümesi (endişeli):
Bazı bozukluk çeşitlerini aşağıda sizler için daha detaylı bir şekilde açıkladık…
Bu bozukluk, düşük öz saygı, ruh hali değişimleri, dürtüsel davranışlar ve müteakip ilişki güçlükleri ile sonuçlanan, duygusal düzenlemede zorluk ile tanınabilir.
En belirgin borderline belirtileri aşağıdaki listedeki gibidir:
Çoklu kişilik bozukluğu belirtileri aşağıdaki listede sizler sunulmaktadır.
Bu bozukluk, bir üstünlük algısı ve büyüklük örüntüsü, aşırı övgü ve hayranlık ihtiyacı ve başkaları için empati eksikliği içerir. Bu düşünce ve davranışlar genellikle düşük öz saygıdan ve özgüven eksikliğinden kaynaklanır.
Narsist kişilik bozukluğunun en yaygın semptomları aşağıdaki gibidir:
Bu bozukluk yoğun, kararsız duygular ve çarpık bir benlik imajı ile kendini gösterir. Histrionik kişilik bozukluğu olan insanlar için benlik saygısı başkalarının onayına bağlıdır ve gerçek bir öz-değer duygusundan gelmez. Başkaları tarafından fark edilmek için aşırı bir istekleri vardır ve dikkat çekmek için dramatik ve/veya uygunsuz davranışlar sergileyebilirler.
Histrionik kişilik bozukluğu belirtileri aşağıdaki gibidir:
Bu bozukluğun ana özelliği, yeterli şüphe nedeni olmaksızın başkalarına karşı amansız bir güvensizlik ve şüphe olan paranoyadır. Paranoyak kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle başkalarının onları küçük düşürmeye, zarar vermeye veya tehdit etmeye çalıştığına inanır.
Paranoid kişilik bozukluğu belirtileri:
Pasif-agresif davranış, olumsuz duyguları açıkça ele almak yerine dolaylı olarak ifade etme modelidir. Pasif-agresif davranış sergileyen bir kişinin söyledikleri ile yaptıkları arasında gözle görülür bir kopukluk vardır.
Pasif-agresif davranışın belirli belirtileri şunları içerir:
Bu bozukluk, kişinin bir başkası tarafından sürekli ve aşırı bir bakım ihtiyacı olup olmadığı gözlemlenerek tanınabilir. Aynı zamanda boyun eğmeyi, sürekli güvenceye ihtiyaç duymayı ve karar verememeyi de içerir. Bağımlı kimlik bozukluğu olan kişiler genellikle başka bir kişiye çok yakın olurlar ve o kişiyi memnun etmek için büyük çaba harcarlar. Pasif ve yapışkan davranışlar sergilemeye eğilimlidirler ve ayrılma korkusu yaşarlar.
Bağımlı kişilik bozukluğunun belirtilerini sizin için listeledik. İşte onlar:
Anti-sosyal kişilik bozukluğu belirtileri:
Şizoid kişilik bozukluğunun belirtileri:
Daha önce de belirtildiği gibi, kişilik bozuklukları çeşitleri 10 ayrı rahatsızlıkla adlandırılır. Her bozukluğu belirtileri ve semptomları farklıdır. Ancak kimi zaman hepsinin ortak birkaç noktası bulunabilmektedir. Bu bozuklukların genel olarak ortak semptomları aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Aşağıda, bu konu hakkında en sık sorulan soruları sizler için yanıtlamayı hedefledik!
Kimlik bozukluklarının farklı çeşitleri vardır ve her tür bozukluğun tanısını kolaylaştıran farklı belirtileri vardır. Ancak her bir bozukluk çeşidinin belirli ortak belirtileri de gözlemlenmiştir. Kimlik ve benlik duygusu ve ilişkilerdeki davranışların üzerinde yapılacak gözlemle bir kişinin kimlik bozukluğu olup olmadığı anlaşılabilir.
Kimlik bozukluklarının nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Fakat bu rahatsızlıkları etkileyebilecek belirli faktörler olduğu düşünülmektedir. Örneğin, genetik geçişle ilgili yapılan bazı araştırmalar vardır. Çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylar, madde veya alkol bağımlılığı gibi diğer faktörlerin de bu tür rahatsızlıkların ortaya çıkmasında rolü olduğu bilinmektedir.
Kimlik bozukluğunun kabul görüle 10 farklı çeşidi vardır. Her çeşidin davranış ve duygu örüntüsü farklıdır. Bu nedenle her farklı çeşit kimlik bozukluğu olan kişiye farklı davranış ve tutum sergilenmelidir.
Etkilenen bireyleri kronik olarak depresif veya melankolik ruh hallerinde bırakan birkaç farklı semptomun varlığı ile karakterize edilen resmi olmayan bir zihinsel sağlık durumudur.
Terappin'in uzman klinik psikologları ile daha huzurlu bir hayata ulaşabileceğin terapi yolculuğuna ilk adımı at.