Histrionik kişilik bozukluğu nedir? Nasıl teşhis edilir? Tedavisi var mıdır? Gibi aklına gelebilecek bütün soruları yanıtlamayı hedefliyoruz!
Histerik insan nasıl olur? Ya da histeri belirtileri nelerdir? Sorularını sormak gayet doğal ve normaldir. Histrionik kişilik bozukluğu çok fazla bilinmeyen ve çeşitli nedenlerden kaynaklanabilen bir kişilik bozukluğu çeşididir.
Histeri, histerik ve histrionik kişilik bozukluğu hakkında bilinmesi gereken bütün bilgileri şimdi öğrenebilirsin.
Hazırsan başlayalım!
Histrionik Kişilik Bozukluğu Nedir?
Histrionik kişilik bozukluğu olan kişilerde özgüvenin başkalarından gelecek olan onaya bağlı olduğu görülür. Bu kişilik bozukluğuna sahip olan kişilerin fark edilmek için büyük bir arzuları olur. Üstelik, dikkat çekmek için dramatik ve son derece uygunsuz davrandıkları görülebilir.
Dramatik kişilik bozuklukları altında değerlendirilen bir kişilik bozukluğu türüdür. Histerik kişilik bozukluğu olan kişilerin duygularını oldukça yoğun ve düzensiz yaşadıkları gözlemlenmiştir. Ayrıca, bu kişilerin öz imgesi çarpık ve oransızdır.
Histrionik kelimesi, dramatik kelimesinden gelmektedir. Bu nedenle histerik kişilik bozukluğu olan kişilerin genelde son derece dramatik ve gerçek dışı davrandığı görülebilmektedir.
Erkeklerden ziyade kadınlarda daha yaygın görüldüğü araştırmacılar tarafından gözlemlenmiştir.
Bu kişilik bozukluğunun asıl nedeni bilinmemektedir. Ancak uzmanlar, kişilerin bu bozukluğu hem öğrenilen hem de ırsi faktörlerden kaynaklanabileceğini öne sürmektedirler.
Histerik Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Aşağıdaki belirtiler gözlenebilir:
- Sürekli olarak başkalarının dikkatini çekmeye çalışmak.
- Dramatik bir şekilde konuşma ve jestler yapma.
- İlişkilerde aşırı duygusal ve dikkat çekici davranma.
- Yüzeysel ilişkilerde sık sık değişiklik yapma.
- Başkalarının onayını ve beğenisini kazanmaya çalışma.
- Aşırı derecede duygusal tepkiler gösterme.
- Fiziksel görünüm ve giyim tarzına aşırı düşkünlük.
- Başkaları üzerinde etki bırakmak ve takdir edilmek isteme.
Histerik Kişilik Bozukluğu Türleri
Farklı tiplere ayrılabilir. Bu tipler, kişilik özelliklerine ve semptomlara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşte yaygın tipleriden bazıları:
Dışa Dönük Histrionik Kişilik Bozukluğu
Dışa dönük bozukluk, aşırı sosyal ve dışa dönük bir kişilik tipini tanımlar. Bu kişiler, sosyal ortamlarda çok rahat hissederler ve sıklıkla dikkat çekmeyi amaçlarlar. Konuşma tarzları canlı ve etkileyici olabilir.
İçe Dönük Histrionik Kişilik Bozukluğu
İçe dönük bozukluk, aşırı duygusal ve içe kapanık bir kişilik tipini tanımlar. Bu kişiler genellikle dramatik duygusal tepkiler gösterirler, ancak bunları daha az göze çarpan bir şekilde yaparlar. İçe dönük olan bireyler, başkalarının onayını kazanmaya çalışırken iç dünyalarını daha fazla gizlerler.
Histerik Kişilik Bozukluğu Tedavi Yöntemleri
Tedavi edilebilir bir durumdur. Tedavi genellikle bir terapist veya psikiyatrist tarafından yürütülür. İşbirliği yapma ve düzenli terapi oturumlarına katılma, bu bozukluğun yönetimi için önemlidir. İşte histrionik kişilik bozukluğunun tedavi yöntemlerinden bazıları:
Bilişsel Davranışçı Terapi: Kişinin düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmek için kullanılır. Bireyler daha gerçekçi düşünceler geliştirmeyi öğrenirler ve duygusal tepkilerini daha etkili bir şekilde yönetmeyi öğrenirler.
Psikodinamik Terapi: Kişinin geçmiş deneyimlerini ve bilinçdışı süreçlerini keşfetmeye odaklanır. Bu terapi, histrionik kişilik bozukluğunun temelinde yatan nedenleri anlamaya ve bu nedenlere yönelik çalışmalara odaklanır.
İlaç Tedavisi: Bazı durumlarda, semptomları hafifletmek ve duygusal dengeyi sağlamak için ilaçlar reçete edilebilir. Ancak, ilaç tedavisi genellikle terapiyle birlikte kullanılır ve tek başına bir tedavi yöntemi olarak önerilmez.
Histrionik Kişilik Bozukluğu Tedavisinin Faydaları
Bu kişilik bozukluğu için psikoterapi veya ilaç tedavisi kullanılabilir. İlaç tedavisinin genelde histrionik kişilik bozukluğunun sebep olduğu depresyon gibi diğer rahatsızlıklara verilmesi daha yaygındır.
Birçok diğer psikoterapilerde de olduğu gibi, bu kişilik bozukluğu tedavisinin de birçok faydası vardır. En temel faydalar aşağıdaki gibi olacaktır:
- Hasta sorunlu davranış ve düşüncelerinin farkına varır.
- Bu davranış ve düşüncelerin daha olumlu olanlarıyla değiştirilmesi hedeflenir ve sağlanır.
- Hasta, genellikle bu davranış ve düşüncelerle nasıl başa çıkacağını öğrenir.
Sık Sorulan Sorular
Histrionik kişilik bozukluğu kesin olarak nasıl teşhis edilir?
Teşhis, bir uzman psikolog veya psikiyatrist tarafından yapılır. Uzman, belirli semptomları ve davranış kalıplarını değerlendirir ve uygun teşhis için kriterlere göre bir değerlendirme yapar.
Histerik kişilik bozukluğu olan birisiyle nasıl ilişki kurulmalıdır?
İlişki kurarken, anlayışlı olmak ve duygusal sınırları korumak önemlidir. Empati göstermek ve açık iletişim kurmak ilişkilerin daha sağlıklı olmasına yardımcı olabilir.
Histrionik kişilik bozukluğu kalıcı mıdır?
Uzun süreli bir durumdur, ancak uygun tedavi ve destekle semptomları yönetmek mümkündür. Tedaviye erken başlanması ve düzenli terapi oturumlarına devam etmek önemlidir.
Histrionik kişilik bozukluğu neden olur?
Histrionik kişilik bozukluğunun kesin nedeni bilinmemektedir. Genetik, çevresel ve kişilik faktörleri gibi birçok etkenin bir araya gelmesiyle geliştiği düşünülmektedir.
Histrionik kişilik bozukluğu olan bireylerde iş hayatı nasıl etkilenir?
Bu rahatsızlığa sahip olan bireyler, iş hayatında drama ve dikkat çekmeye yönelik davranışlarıyla zorluklar yaşayabilirler. Uygun tedavi ve destekle, iş yerindeki etkileşimlerini yönetmeyi öğrenebilirler ve daha sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturabilirler.
Kaynakça
Histrionic Personality Disorder, Mayo Clinic. (n.d.), 2023
Personality Disorders, National Institute of Mental Health, 2023
Histrionic Personality Disorder, MedlinePlus. (n.d.), 2023
