Yazan: Terappin | 28 Haziran 2022 tarihinde yayınlandı. 19 Ocak 2023 tarihinde güncellendi.
*Çocuklarda regresyon nedenleri nelerdir?
*Çocuklarda en sık görülen regresyon davranışları nelerdir?
*Çocuklarda regresyona neden olabilecek faktörler
*Çocuklarda regresyon durumunda yapılması gerekenler
Çocuklarda regresyon kısaca yaş gerilemesi olarak tanımlanabilir. Psikolojide regresyon, en temel anlamıyla “gerileme” demektir.
Özellikle Covid-19 pandemi döneminde, pandeminin yalnızca gündelik yaşama değil aynı zamanda duygusal duruma da etkisi oldukça büyüktür. Özellikle genç yaştaki bireyler ve çocuklar duygusal olarak pey olumsuz etkilenmiştir. Bu dönemde ebeveynler çocukların uykularının düzeninin bozulduğunu, konuşmalarının gerilediğini, bağımsızlaşmalarında sorun olduğun ve ebeveynlerine bağlılıklarının arttığını gözlemlemişlerdir. Kısacası, çocukların davranışlarının yaşlarının getirisi olarak ilerlemek yerine gerilediği gözlemlenmiş olabilir.
Yukarıda anlatılan gözlem ve durumlar, çocuklarda regresyonun bir örneği olarak adlandırılabilir.
Kısaca, çocuklarda regresyon nedir sorusunun cevabı; çocukların davranışlarında yaşça gerileme göstermesidir.
Çocukların yaşının gerisinde davranışlar sergilemesi kısaca çocuklarda regresyon olarak tanımlanmaktadır. Bu psikolojik durum genelde en yaygın olarak 2 ve 6 yaş aralığındaki çocuklarda gözlemlenmektedir. Çocukların yeniden bebeksi davranışlar sergilemesi en yaygın regresyon belirtisi olarak tanımlanabilir. Peki regresyon neden ortaya çıkar?
Freudyen psikolojiye göre regresyon, kişinin stres ve kaygı altında kaldığı zamanlarda erken psikoseksüel zamana dönmesinin bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır.
Aynı yetişkinlerde olduğu gibi, çocuklar da aşırı stres ve kaygıyla baş etmek için bazı metotlara başvururlar.
Bu metotlar arasında en yaygın olanlar:
Özellikle çocuklarda, bazen de kaygı ve stresle baş etme yöntemi olarak yaş gerilemesi yani regresyon tercih ediliyor.
Özellikle, 3 ve 6 yaş aralığındaki çocuklarda regresyon daha yaygın bir kaygıyla baş etme yöntemi olarak karşımıza çıkıyor.
Ebeveynler, regresyon durumunda genel olarak ilk başta çocuğun gelişimiyle ilgili bir sorunu olduğunu düşünüp endişeleniyor. Ancak, belirtmeliyiz ki, bu durum korkulacak ya da “felaket” olarak sayılabilecek bir durum değildir. Çocuklarda regresyon tabi ki de ciddiye alınması gereken bir durumdur. Ancak, çocukların verdiği sinyal alındığında sorunun üzerine gidilebilir ve gereken tedavi uygulanabilir.
Çocuklarda regresyon ya da yaş gerilemesi yalnızca bir belirtiyle ortaya çıkabildiği gibi birkaç belirtiyle de kendini gösterebilir.
En yaygın şekilde görülebilen çocuklarda regresyon davranışları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Regresyonun ortaya çıkması farklı şekillerde de görülebilir. Özellikle zıplayamama, koltuğa çıkamama, ya da dik bir şekilde oturamama gibi fiziksel belirtiler nadir olarak görülen belirtilerdir. Bebeksi davranışlar, konuşamama, kekeleme ya da belirli kelimeleri söyleyememe gibi belirtiler ise daha yaygın görülmektedir.
Örneğin, çocuk anne ya da babasından ona yemek yedirmesini istemeye başlayabilir. Ya da yemek yerine ‘mama’ demeye başlayabilir. Yeniden emzik kullanmak istemek, su ya da sütünü bardaktan değil de biberondan içmek isteyebilir. Çocuklar bu regresyon davranışlarını belirli günlerde ya da günün belirli zamanlarında daha yoğun sergiliyor olabilmektedir. Böyle durumlarda ailelerin yapabileceği en önemli şeylerden biri bu durumlarda çocuğun stresini ya da kaygısını neyin tetiklediğini gözlemlemek olacaktır.
Çocukların bu davranışları kısaca ebeveynlere gönderilen bir mesaj olarak algılanmalıdır. Bu nedenle, regresyon davranışlarının gözlemlenmesi durumunda anne babanın dikkatli bir şekilde stres ya da kaygıyı tespit etmesi gerekmektedir.
Çocuklarda regresyona sebep olacak unsurlar bazen hayattaki büyük bir değişiklik ya da anne babadan gelen ilginin eksilmesi olarak karşımıza çıkabiliyor.
Özellikle ebeveynlerden gelen ilginin azalması durumunda çocukların daha az sevildikleri düşüncelerine kapılması durumu meydana gelebiliyor. Bu nedenle kimi zaman daha fazla ilgi görmek için bebeksi davranışlar sergilemeye başlayabiliyorlar. Bu duruma bir örnek vermek gerekirse:
Anne ya da babanın yoğun olması ve gün içerisinde ya da akşamları çocukla eskisi kadar oyun oynayamayıp sohbet edememesi çocuklarda regresyon davranışlarına sebep olabilmektedir.
Aşağıda sizler için çocuklarda regresyona sebep olabilecek en yaygın faktörleri sıraladık:
Regresyon yaşayan çocukların ailelerinin genel olarak bu dönemde yapabileceği birtakım şeyler vardır. Örneğin, aileler çocuklarına karşı daha anlayışlı olmalıdırlar. Ayrıca, regresyona sebep olan stres ya da kaygının kaynağını bulmak için detaylı ve dikkatli gözlem yapılmalıdır.
Uzmanların çocuklarda regresyon döneminde ailelere önerileri aşağıdaki gibidir:
Çocuklarda regresyon kısaca ve en temel anlamıyla yaşça gerileme gösteren davranışlar demektir. Tekrar biberon kullanmak istemesi, bebek gibi konuşması regresyon davranışlarına örnektir.
Çocukların keşfi iki türlü olabilir: 1) çevresini 5 duyu organıyla inceleyerek. 2) henüz icadı olmamış bir şeyi baştan hayal ederek. Her iki keşfetme yönteminde de ailelerin rolü ve yeri çok önemlidir. Aileler çocuklarını doğru bilgiye ulaşma konusunda en uygun şekilde yönlendirmelidir. Çocukların aileleri tarafından merak duygularının pekiştirilmesi keşfetmeleri adına son derece önemlidir.
Çocukların bebek gibi konuşması, çocuklarda regresyon belirtileri ve davranışlarında biridir. Regresyon, kaygı ve stres kaynaklı olabilmektedir. Bu dönemde olan çocukların aileleri tarafından stres ya da kaygıya sebep olan unsurun gözlemlenmesi beklenmektedir. Çocuğunuzun regresyon döneminde olduğunu düşünüyorsanız, bir uzman yardımıyla bu dönemi profesyonel ve en iyi şekilde atlatabilirsiniz.
Psikolojide regresyon en basit anlamıyla ‘gerileme’ demektir. Bireyin, özellikle çocukların yaşlarından daha geride davranışlar sergilemesine regresyon sorunu denebilir.
Terappin'in uzman klinik psikologları ile daha huzurlu bir hayata ulaşabileceğin terapi yolculuğuna ilk adımı at.