Acı anıları silmek mümkün müdür? Bu sorunun yanıtı EMDR tedavi yöntemi olabilir. EMDR oldukça geniş ve farklı yönleri olan, travmatik anıların yarattığı sıkıntıyı azaltmak için geliştirilmiş bir psikoterapi yöntemidir.
EMDR terapi yöntemini araştırırken yolun bu siteye düştüyse, senin için Terappin ailesi olarak hazırladığımız EMDR nedir sorusunu yanıtlamaya çalışan bu yazımızı okumanı isteriz.
EMDR nedir, EMDR hangi rahatsızlıkların tedavisi için kullanılır?
EMDR tedavi süreci nasıl ilerler?
EMDR terapisinde nelere dikkat etmek gerekir gibi pek çok sorunun yanıtını yazımızda bulabilirsin. Eğer hazırsan başlayalım!
EMDR Nedir?
EMDR, İngilizce açılımı Eye Movement Desensitization and Reprocessing olan psikolojik stresi azaltmak amacıyla kullanılan interaktif psikoterapi tekniğidir. EMDR “Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme Terapisi” olarak Türkçeye çevrilmiştir.
Bu terapi yöntemi, kişinin daha önceki kötü deneyimlerden kaynaklanan psikolojik rahatsızlıklarını tedavi etmeyi hedefler. Travma gibi kötü deneyimlerin ardından oluşan bilişsel ve davranışsal sorunların iyileştirilmesinde etkili bir psikoterapi tedavi yöntemi olarak görülür.
Bir diğer deyişle EMDR travma tedavisidir. Acı anıları silmekten ziyade bu olumsuz deneyimleri nasıl anlamlandırdığımızı ve işlediğimizi yeniden ele alarak danışanların semptomlarını hafifletmeye çalışır. Travma sonrası oluşabilecek birçok psikolojik rahatsızlığın tedavi sürecinde kullanılabilir.
EMDR nedir? EMDR, yukarıda da hem Türkçe hem İngilizce açılımı verilmiş olan ve diğer psikoterapi tekniklerine nazaran daha yeni ve daha az geleneksel olan psikoterapi metodudur. Özellikle son yıllarda oldukça fazla kullanılmaya başlayan bu teknik, en çok Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) tedavisinde kullanılmaktadır. Böylelikle, EMDR hangi hastalıklarda kullanılır sorusunun yanıtını da vermiş oluyoruz.
EMDR Nasıl Geliştirildi?
EMDR nedir sorusunu yanıtladık. Peki, EMDR nasıl ortaya çıktı? Bir psikolog olan Francine Shapiro, 1987'de amaçlı göz hareketlerinin rahatsız edici düşüncelerin yoğunluğunu azalttığını keşfetti. EMDR, kısa süreli ve yoğun maruz bırakma yöntemi ile terapi başarısını bozduğu düşünülen danışan davranışlarına yönlendirici olmayan bir yaklaşımdan yararlanarak semptomları hafifletir.
Shapiro, danışanlarından duygusal olarak rahatsızlık veren olaya odaklanmalarını ve terapist tarafından yönlendirilen iki yanlı göz hareketlerini takip etmelerini istemiştir. EMDR tedavi yönteminde iki yanlı göz hareketleri yanı sıra ellere hafifçe vuruş ve sesle uyarım da sıklıkla tercih edilmektedir.
Bu çalışmanın sonuçları EMDR'nin, travma belirtilerini büyük ölçüde azalttığını ortaya koymuştur.
EMDR Terapisinin Faydaları Nelerdir?
EMDR açılımı nedir sorusunu yanıtlayarak ve ne amaçla kullanıldığını anlatarak EMDR nedir sorusunu yanıtlamaya başladık. Ancak bütün terapi süreci, kapsamı ve daha fazlasını hala merak ediyor olabilirsin.
Peki, EMDR terapisi nasıldır? EMDR, diğer geleneksel terapi tekniklerine kıyasla daha farklıdır, konuşma ya da ilaçla tedavi etmeyi önermez. Türkçe açılımından da anlaşılacağı üzere, EMDR hastanın hızlı ve ritmik göz hareketlerini kullanılır. Bu göz hareketleri, hastanın geçmiş travmatik deneyimlerden kaynaklanan duygularının gücünü sönümler.
Kısaca, EMDR anılarınızın beyninizde depolanma şeklini değiştirerek travma belirtilerini azaltmayı amaçlar. Özetle, bir EMDR terapisti bunu, travmatik veya tetikleyici deneyimleri küçük parçalar halinde hatırlamana yardımcı olur. Ardından, bu anılar artık sıkıntıya neden olmayana kadar seni bir dizi iki taraflı göz hareketleriyle yönlendirir.
Başlangıçta travmayı ve TSSB'yi tedavi etmek için geliştirilmiştir. Ancak EMDR, özellikle geçmiş travma ile iç içe geçmiş olan diğer psikolojik sorunların semptomlarını hafifletmeye de yardımcı olabilir.
EMDR Kimlere Uygulanır ve Yan Etkileri Nelerdir?
EMDR nedir ve hangi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılabilir? EMDR genellikle ağır travmatik anılar ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) semptomları ile yaşayan insanlar için önerilir. Yaşadığın travmayı terapistler de dahil olmak üzere başkalarıyla paylaşmakta zorlanıyorsan, bu tedavi yöntemini özellikle yararlı bulabilirsiniz.
Bugüne kadar, sınırlı kanıtlar EMDR'nin diğer akıl sağlığı koşulları için etkisini desteklemektedir. Ancak bazı akıl sağlığı uzmanları, aşağıdakileri tedavi etmeyi de önerebilir:
- Depresyon
- Anksiyete
- Fobiler
- Obsesif-kompulsif bozukluk
- Panik ataklar
- Yeme bozuklukları
- Madde kullanım bozuklukları
EMDR nedir? Çoğunlukla, EMDR, birçok psikolojik rahatsızlık semptomu için güvenli bir müdahale gibi görünmektedir. Ancak gelecekteki araştırmalar, etkisi için daha kesin destek sunabilir.
EMDR, tedavi yöntemi olarak her danışan tipi için uygun değildir. Özellikle travmatik olaylar yaşamış kişiler için tasarlanan EMDR, özellikle epilepsi veya bipolar bozukluk gibi sorunları olan kişiler için uygun olmayabilir.
EMDR Terapisinin Yan Etkileri
EMDR terapisi genellikle güvenli ve etkili bir tedavi olarak kabul edilir. Ancak, bazı kişiler tedavi sırasında belirli yan etkiler deneyimleyebilirler. Bu yan etkiler genellikle geçici ve hafiftir, ve terapinin olası yararları ile kıyaslandığında önemsizdir. Bazı yan etkiler aşağıda sıralanmıştır:
- Geçici hafıza zayıflığı: Geçmişteki olayları hatırlama süreci bazı kişilerde tedavi sırasında hafıza zayıflığına neden olabilir.
- Duygusal yoğunluk: EMDR terapisini alan kişiler travmatik olaylarla yüzleştiği için korku, üzüntü, öfke ve kaygı gibi yoğun duygular hissedebilirler.
- Fiziksel duyarlılık: Kişiler bedenlerinde fiziksel bir rahatsızlık hissi, örneğin terleme veya titreme hissedebilirler.
- Baş ağrısı: Bazı kişiler EMDR tedavisi esnasında baş ağrısı yaşayabilirler.
- Yorgunluk: Bazı kişiler terapi sonrasında yorgun hissedebilirler.
EMDR'nin yan etkileri ise genelde nadirdir ve hafif belirtilerdir. Bunlar arasında yorgunluk, baş ağrısı, mide rahatsızlığı veya hafif baş dönmesi sayılabilir. Ancak, herhangi bir yan etki hissedilirse, terapiste danışman önemlidir.
EMDR Terapi Süreci Nasıldır?
EMDR nedir nasıl yapılır merak ediyorsan senin için EMDR terapisini detaylıca açıklamaya özen gösterdik. Peki EMDR terapi süreci nasıl işler?
EMDR terapisi 8 aşamaya ayrılmıştır, bu nedenle birden fazla seansa katılmanız gerekir.
Tedavi genellikle 6 ila 12 seanstan oluşur, ancak daha fazla seans gerekebilir. İşte bu 8 aşama sizler için aşağıda listelendi!
Aşama 1- Hasta geçmişinin sorgulanması ve tedavi planlanması
Terapistin, tedavi sürecinde nerede olduğunu daha iyi anlamak için önce belirtilerini ve sağlık geçmişini gözden geçirecektir.
Bu değerlendirme aşaması ayrıca travman hakkında kısaca konuşmayı ve ele alınması gereken potansiyel anıları tanımlamayı da içerir.
Aşama 2- Hazırlık
Terapistin, duygusal ya da psikolojik olarak yaşadığın stresle başa çıkmayı öğretmek amacıyla sana birkaç teknik gösterir. Yalnızca stres değil, travma esnasında yaşayabileceğin rahatsızlık duygusuyla da başa çıkmak için kullanılabilir bu öğretilen teknikler. Buna “kaynak bulma” da denir.
Örneğin, farkındalık egzersizleri ve derin nefes alma çalışmaları gibi stresle başa çıkma teknikleri öğrenebilirsin.
Aşama 3- Değerlendirme
EMDR tedavisinin üçüncü aşamasında, terapistin, hedeflenecek belirli bir anıyı ve bu anıyla ilgili herhangi bir bakış açısını seçme sürecinde sana rehberlik edecektir, örneğin:
- Acı veren duygular veya fiziksel duyumlar
- Araya giren düşünceler veya görüntüler
- Üzücü veya istenmeyen kendine inançlar
Aşama 4 –7- Tedavi:
Ardından terapistin, hedeflenen anıları ele almak için EMDR terapi tekniklerini kullanmaya başlayacaktır. Bu, 4 aşamada gerçekleşir:
- Hassasiyet azaltma/ desensitizasyon
- Kurma
- Beden tarama
- Kapanış
Aşama 8- Yeniden Değerlendirme:
Bir sonraki seansta başlayan yeniden değerlendirme aşamasında, terapistin bir önceki seansta ele aldığın anıları ve duyguları soracaktır.
Bu anılar hala sıkıntıya neden oluyorsa, onları hedef almaya devam edebilirler. Değilse, muhtemelen yeni hedeflere geçmeyi önerecektir.
EMDR Tedavisi Ne Kadar Sürer?
EMDR nedir, kaç seans sürer? EMDR terapisi; ihtiyaçlarına, semptomlarına ve tedavi edilmesi gereken sorunların karmaşıklığına bağlı olarak süre ve kaç seans olacağı konusunda değişiklik gösterebilir. Bazı kişiler birkaç seansta fayda görürken, diğerleri daha uzun bir tedavi sürecine ihtiyaç duyabilir.
Bununla birlikte, EMDR terapisi genellikle 8 ila 12 seanstan oluşan bir dizi seanstan oluşur. Seanslar genellikle haftada bir kez yapılır ve her seans yaklaşık 60-90 dakika sürer.
Aynı zamanda EMDR terapisi, tedaviyi gören kişinin bu esnada öğrendiği becerileri yaşamının diğer alanlarına uygulaması ve travmatik olaylarla ilgili semptomları yönetmek için kendini güçlendirmesi ile kalıcı sonuçlar sağlayabilir. Bu nedenle, EMDR terapisi yalnızca bir kez yapılmayabilir.
Sonuç olarak, EMDR terapisinin ne kadar süreceği hakkında kesin bir zaman belirlemek zordur. Önemli olan da, kişinin terapide ne kadar süre harcadığından ziyade, terapi sürecinin yararlı olup olmadığıdır.
EMDR Terapisi Etkili ve Güvenli Midir?
EMDR nedir, nasıl etki eder ve faydalı mıdır? Travmatik bir anını düşünürken göz hareketleri yapmanın bir şekilde acı verici anıların acısını azaltmasına karşı şüpheci yaklaşabilirsin. Bazı uzmanlar hala bu tekniğin nasıl işe yaradığını tam olarak açıklayamamaktadır.
Bununla beraber, bazı uzmanlar dikkatin travmatik anlarda onları hatırlarken daha az olunca bunların sebep olduğu stresin daha az görüldüğüne inanmaktadır.
EMDR terapisinde terapist, bir dizi göz hareketi, ses veya dokunuş kullanarak birey için zorlayıcı olan anıları yeniden işlemesine, bireyin olumsuz fikirlerini değiştirmesine, olumsuz inançlarını yeniden şekillendirmesine ve bu anıları daha kabul edilebilir hale getirmesine yardımcı olur.
Başka bir deyişle, EMDR'de kullanılan ikili uyarım, acı veren hatıralara ve istenmeyen düşüncelere erişirken sana odaklanman gereken bir şey verir. Bu, hafızanın yoğunluğunu azaltmaya yardımcı olur ve ezici bir psikolojik tepki olmadan onu işlemek için alan sağlar.
Kısaca, EMDR terapisinin, dikkati dağıtarak rahatsız edici anılar anıldığında negatif duyguları azalttığı gözlemlenmiştir. Bu da EMDR nedir ve ne kadar etkilidir sorusuna bir cevap olarak sayılabilir. EMDR terapisinin hasta üzerindeki etkisi güçlü ve terapi sonuçları olumludur.
Terapistler için EMDR Eğitimi
EMDR terapisi, uzman eğitmenler tarafından sağlanan bir eğitimi gerektirir. EMDR uygulayacak terapistler bu eğitimi tamamlamış ve sertifika almış kişiler olmalıdırlar.
Terapistler için eğitim koşulları çalışmak istedikleri alana göre ikiye ayrılmaktadır. Bunlar:
Yetişkinlerle Çalışmak İsteyen Terapistler
Bu terapistler, 1. Düzey Temel Eğitimini aldıktan sonra uygulama yapabilirler. EMDR Sertifikalı Terapisti olmak isteyen terapistler, 1. ve 2. Düzey Temel Eğitimleri ile bireysel süpervizyonlarını almak zorundadır.
Çocuklarla Çalışmak İsteyen Terapistler
Bu terapistlerin de 1. Düzey Temel Eğitiminin üzerine 1. Düzey Çocuk & Ergen Eğitimini almaları gerekmektedir.
EMDR Sertifikalı Terapisti olmak isteyen her profesyonel 1. ve 2. Düzey Temel Eğitimlerinin yanı sıra 1. ve 2. Düzey Çocuk & Ergen Eğitimleri ile bireysel süpervizyonlarını almak zorundadır.
KAYNAKÇA
What Is EMDR?, EMDR Institute Inc
EMDR Nedir?, EMDR Derneği, 2023
EMDR Eğitimi, EMDR Derneği, 2023
Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) Therapy, Clinical Practice Guideline for the Treatment of Posttraumatic Stress Disorder, 2017
What Is EMDR Therapy?, Verywell Mind, 2022
EMDR Therapy, Cleveland Clinic, 2022
Eye Movement Desensitization and Reprocessing: A Conceptual Framework, National Library of Medicine, 2010
Considering EMDR Therapy? What to Expect, Healthline, 2022
Seidler, G. H., & Wagner, F. E. (2006). Comparing the efficacy of EMDR and trauma-focused cognitive-behavioral therapy in the treatment of PTSD: a meta-analytic study. Psychological medicine, 36(11), 1515-1522.
Shapiro, F. (2014). The role of eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) therapy in medicine: addressing the psychological and physical symptoms stemming from adverse life experiences. The Permanente Journal, 18(1), 71.
