Cinsel azalma bozukluğu nedir? Yoksa Terappin’e yolun cinsel isteğinde belirgin bir azalma yüzünden mi düştü? Bu durum da seni strese sokuyor ve hatta ilişkini kötü mü etkiliyor? Eğer cinsel isteksizlik ve azalma hakkında soruların varsa doğru yerdesin!
Cinsel azalma bozukluğu, cinsel isteğin, düşüncelerin ve fantezilerin belirgin bir azalması ve düşüşü olarak kendini gösteren bir cinsel işlev bozukluğudur. Bu işlev eksikliği cinsellikle ilgili aktivitelerde ilgi kaybına neden olabilir ve bu durum partnerinle olan ilişkini zedeleyebilir, cinsel yaşamında memnuniyetsizlik ve çatışmalara sebep olabilir.
Ama endişelenmeye gerek yok çünkü cinsel azalma bozukluğu tedavi edilebilir ve birçok yöntem bu amaca yöneliktir. Senin için yazımızda da bahsedeceğimiz bu yöntemler hem bireysel hem de çift ya da ilişki terapisi şeklinde uygulanabilir.
Terappin ailesi olarak hazırladığımız bu yazıda cinsel azalma bozukluğu nedir, nedenleri nelerdir, belirtileri nelerdir, teşhis ve tedavisi nasıldır gibi pek çok merak edilen sorunun yanıtlarına yer verdik. Hazırsan başlayalım mı?
Cinsel Azalma Bozukluğu Nedir?
Cinsel azalma bozukluğu, kişide cinsel isteksizlik, uyarılma eksikliği ve orgazma ulaşamama gibi belirtiler gösteren bir cinsel işlev bozukluğudur. Bu durumda kişi cinsel yaşamında doyum yaşayamaz ve olumsuz deneyimler yaşayabilir.
Cinsel işlev bozuklukları çeşitli türlerde kendini gösterebilir. Örnek verecek olursak, erkekler erken boşalma ya da boşalamama sorunu yaşayabilir, kadınlar boşalamama veya uyarılma sorunları yaşayabilir ve her iki cinsiyetten kişiler istek ve uyarılmada güçlük yaşayabilir. Bu belirtiler cinsel yaşamdaki zevk ve tatmin duygusunu zedeleyerek ilişkilere zarar verebilir.
Cinsel azalma bozukluğunun birçok potansiyel nedeni vardır. Fiziksel faktörler arasında hormonal dengesizlikler, kronik hastalıklar, bazı ilaçların yan etkileri, alkol veya madde bağımlılığı yer alabilir. Psikolojik faktörler arasında stres, depresyon, anksiyete, özgüven sorunları veya cinsel travmalar sayılabilir. Ayrıca ilişkisel faktörler de cinsel azalma bozukluğuna katkıda bulunabilir. Örneğin, iletişim sorunları veya ilişki problemleri potansiyel bir cinsel isteğin azalmasında büyük bir rol oynayabilir.
Cinsel azalma bozukluğu, bir cinsel sağlık uzmanı, bir terapist veya bir hekim tarafından detaylıca değerlendirilip teşhis edilmelidir. Altta yatan nedenlerin belirlenmesi ile uygun bir tedavi planı oluşturulabilir. Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, hormon replasman terapisi, bireysel veya çift terapisi ya da psikoterapi ve yaşam tarzı değişiklikleri bulunabilir.
Cinsel azalma bozukluğu, kişinin yaşam kalitesini düşürebilen bir cinsel işlev bozukluğu türüdür. Tedavi ile bu durumun üstesinden gelmek mümkündür ve cinsel sağlık ve refahı iyileştirmek için tedavi, kişinin atacağı önemli bir adımdır.
Cinsel Azalma Bozukluğunun Nedenleri
Birçok yaygın fiziksel veya duygusal durum, cinsel azalma bozukluğuna neden olabilir. Bu nedenleri senin için listeledik:
Kimyasal dengesizlik:
Nörotransmiterler adı verilen cinsel istek ve işlevi düzenleyen beyin kimyasallarının seviyelerindeki bir değişiklik cinsel azalma bozukluğuna sebep olabilir.
Ruh sağlığı:
Anksiyete, depresyon, stres, beden imajı sorunları, düşük benlik saygısı veya geçmiş cinsel veya fiziksel istismar gibi ruh sağlığını etkileyen etmenler cinsel işlev bozukluğuna yol açabilir.
İlişki sorunları:
Partnerinle kavga etmek, partnerine karşı duyduğun güven eksikliği gibi ilişki sorunları da cinsel istekte azalmaya neden olabilir.
Uyku sorunları:
Seks için çok yorgun ya da isteksiz olmana sebep olabilecek başka bir neden ise uyku sorunlarıdır.
Hormonal değişiklikler:
Testosteron veya tiroid hormonu gibi düşük seks hormonları veya kadınlarda menopoz cinsel azalma bozukluğunun nedenlerinden biridir.
İlaçların yan etkileri:
Antidepresanlar, anksiyete önleyici ilaçlar, ağrı tedavileri, antipsikotik ilaçlar, kemoterapi, tansiyon ilaçları, hormon baskılayıcı kanser ilaçları ve bu ilaçların yan etkileri de cinsel isteksizliğe yol açabilir.
Diğer fiziksel hastalıklar:
Diyabet, kanser, idrar kaçırma, multipl skleroz (MS), kalp hastalığı, tiroid hastalığı, Addison hastalığı, Cushing hastalığı, temporal lob beyin lezyonları, böbrek yetmezliği, inme, HIV gibi hastalıklar da cinsel azalma bozukluğuna sebep olabilir.
Annelik:
Hamilelik, doğum ve emzirme libido azalmasına neden olabilir.
Yaşlanma:
Bazı insanlar ileri yaşlarda libidolarını veya seks yapma isteklerini kaybederler.
Cinsel Azalma Bozukluğunun Belirtileri
Cinsel azalma bozukluğu yaşayan kişiler, cinsel aktiviteye olan ilgilerinin yani libidolarının azaldığını veya hiç olmadığını dile getirirler. Cinsel düşünceler, fanteziler veya arzular azalabilir ya da yok olabilir.
Bir diğer belirti ise, kişiler cinsel uyarılma sırasında normalden daha az fiziksel ve duygusal tepkiler yaşayabilirler. Cinsel uyarılma için gerekli olan vücut tepkileri, yani cinsel organların sertleşmesi (erkeklerde), vajinal ıslanma (kadınlarda) veya meme uçlarının sertleşmesi gibi tepkiler azalabilir.
Cinsel azalma bozukluğu olan kişiler, orgazm elde etmekte zorluk çekebilirler veya orgazm tamamen yok olabilir. Cinsel aktivite sırasında orgazma ulaşmak için gereken zevk ve tatmin hissi azalmış veya eksik olabilir.
Aynı şekilde cinsel azalma bozukluğunda kişiler, cinsel tatmin duygusu yaşamakta zorlanabilirler. Cinsel deneyimler genellikle eskisi kadar doyurucu olmaz ve kişi cinsel yaşamında genel olarak memnuniyetsizlik hissedebilir.
Cinsel azalma bozukluğu olan kişiler arasında cinsel ilişkiye olan ilginin azalması veya kaybolması yaygın bir belirtidir. Bu kişiler partneriyle olan cinsel etkileşiminde zorluklar yaşayabilir ve cinsel aktiviteye olan isteği azalabilir.
Erkeklerde cinsel istek azalması:
- Cinsel ilişki için uygun bir ereksiyon elde edememe veya sürdürememe (erektil disfonksiyon).
- Yeterli cinsel uyarılmaya rağmen boşalmanın olmaması veya gecikmesi (gecikmiş boşalma).
- Boşalma zamanlamasını kontrol edememe (erken boşalma).
Kadınlarda cinsel istek azalması:
- Orgazma ulaşamama.
- İlişki öncesi ve sırasında yetersiz vajinal kayganlaşma.
- Vajinal kasların ilişkiye izin verecek kadar gevşememesi (vajinismus) .
Herkeste:
- Seks için ilgi veya istek eksikliği.
- Tahrik olamama.
- Ağrılı ilişki.
Cinsel Azalma Bozukluğu Teşhisi
Eğer cinsel azalma bozukluğu için teşhis almak istiyorsan güvenilir bir terapist, cinsel sağlık uzmanı ya da genel sağlık uzmanına görünmeni öneririz. Teşhis sürecinde şu kriterler göz önünde bulundurulur:
Klinik Değerlendirme:
Bu değerlendirmede, sağlık uzmanı senin tıbbi ve cinsel geçmiş öykünü, cinsel sorunlarının ne zaman başladığını, belirtilerin ne sıklıkla ve şiddette meydana geldiğini ve diğer faktörleri de göz önünde bulundurarak teşhis koyabilir.
Fiziksel Muayene:
Fiziksel muayeneye örnek vermek gerekirse, cinsel isteğinin azalmasının hormonal bir bozukluğa veya başka bir sağlık sorununa ilişkin ortaya çıkma ihtimali bir sağlık uzmanı tarafından değerlendirilebilir.
Psikolojik Değerlendirme:
Bu değerlendirmede stres, anksiyete, depresyon ve bunun gibi duygusal ve psikolojik etkenlerin cinsel azalma bozukluğuna sebep olup olmadığı bir terapist ya da cinsel sağlık uzmanı tarafından araştırılabilir.
İlişkinin Değerlendirilmesi:
Çiftin ilişkisinde veya iletişiminde bir sorun mevcutsa ve bu durum kişide cinsel istek azalmasına ve cinsel işlev bozukluklarına sebep oluyorsa, bir çift terapisti ya da cinsel terapist ilişkiyi değerlendirebilir. Böyle bir durumda ilişki ve çift danışmanlığı da önerilebilir.
DSM-5 Tanı Kriterine Uygunluk:
Bu işlev bozukluğunun teşhisi, Amerikan Psikiyatri Birliği'nin oluşturduğu semptomların şiddetini, süresini ve günlük olarak kişinin işlevselliğini ne derece etkilediğini hesaba katan bir anılama ölçeğine göre yapılır.
Cinsel Azalma Bozukluğu Tedavisi
Altta yatan nedene bağlı olarak, farklı yaklaşımlar ve bazen bir yöntem kombinasyonu cinsel azalma bozukluğunun tedavisine yardımcı olabilir. Tedaviler şunları içerebilir:
Yaşam tarzı değişiklikleri
Stres yönetimi, diyet değişiklikleri ve egzersiz gibi kişinin hayatında yapabileceği bazı değişiklikler cinsel azalma bozukluğunun tedavisinde faydalı olabilir.
Bilişsel davranışçı terapi (BDT):
İnsanlar, yardımcı olmayan düşünce veya davranış kalıplarını değiştirmeye yönelik stratejilere odaklanan bir tür psikoterapi olan konuşma terapisini veya bilişsel davranışçı terapiyi (CBT) kullanabilir.
Cinsel terapi:
Cinsel terapi, insanların cinsel zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olan bir danışmanlık türüdür. Cinsel azalma bozukluğu olan kişiler, tek başına veya bir partnerle seks terapisine katılabilir.
Seks terapisi, bir kişinin cinsel geçmişini ve eğitimini, ayrıca bir kişinin seks hakkındaki inançlarını ve endişelerini tartışmayı içerebilir.
Bir terapist ayrıca bir kişiye veya çifte evde gerçekleştirmeleri için bazı görevler verebilir, örneğin:
- Rol yapma, seks oyuncakları veya farklı pozisyonlar kullanma gibi seks ile deneyler yapmak
- Güven ve samimiyet oluşturmak için farklı temas aşamalarında kademeli olarak çalışmak
- Kitaplar, videolar veya web siteleri aracılığıyla cinsel eğitim
- Cinsel ve duygusal arzular ve ihtiyaçlar hakkında iletişimi geliştirmek
Hormonal tedaviler ve ilaçlar
Altta yatan nedene bağlı olarak, bazı ilaçlar cinsel azalma bozukluğunun tedavisine yardımcı olabilir. Ancak, ilaçların olası yan etkilerini bir sağlık uzmanıyla konuşmanı öneririz.
Bir hormon eksikliği cinsel azalma bozukluğuna neden oluyorsa, bu durum kişi için hormon replasman tedavisi gerektirebilir. Cinsel azalma bozukluğu olan kadınlar, libidoyu destekleyen östrojen tedavisi alabilir. Erkeklerde testosteron düşükse, cinsel dürtülerini artırmak için testosteron tedavisine ihtiyaç duyabilirler.
Psikoterapi:
Bir kişinin cinsel azalma bozukluğu için psikolojik bir nedeni varsa, psikoterapi yardımcı olabilir. Bununla birlikte, insanların ilişkileriyle ilgili endişeleri varsa veya cinsel isteksizliğe ve sıkıntıya neden olan psikolojik bir durumu varsa psikoterapi yine faydalı bir yöntem olabilir.
Cinsel Azalma Bozukluğu Nasıl Önlenir?
Cinsel azalma bozukluğu aşağıda senin için bahsedeceğimiz yollarla önlenebilir:
Öncelikle, sağlıklı bir yaşam tarzına geçiş yapmalısın. Bu değişiklikler arasında sağlıklı beslenmek, düzenli olarak spor yapmak, uyku düzenini sağlamak ve hayatındaki stresi azaltacak aktivitelerde bulunmayı içerir. Bu sayede cinsel işlevin daha iyi olacaktır.
Özellikle stresle başa çıkmak adına hayatına katabileceğin bazı yöntemler mevcut. Bunlar arasında meditasyon, yoga, nefes egzersizleri ve gevşeme egzersizlerini sayabiliriz. Bu sayede stresin neden olduğu cinsel işlev sorunlarını azaltabilir ve minimum streste bir yaşam sürebilirsin.
Cinsel sağlığını korumak için düzenli olarak sağlık kontrollerine gitmek de önemlidir. Bu kontroller, hormonal dengesizlikleri, kronik hastalıkları veya ilaçların olumsuz etkilerini tespit etmek için sana bir fırsat sunabilir.
Bir diğer yöntem ise ilişkinde açık bir iletişim kurmaktır. Partnerinle isteklerini, duygularını ve ihtiyaçlarını açıkça paylaşabilmek, partnerinle cinsel deneyimlerinizde daha doygun anlar yaşamanı sağlayabilir.
Bunun yanı sıra, yakınlık ve destek içeren bir ilişkide cinsel istek, tatmin ve memnuniyet artabilir. Bunun için romantizmi canlı tutmanı ve bağlarınızı güçlendirmeni dileriz.
Özet olarak partnerinle ilişkini, zihnini ve bedenini dinç tutacak bir yaşam tarzı benimsediğinde cinsel isteğini hiçbir şey tutamayacak!
Cinsel sağlığını korumak için düzenli olarak sağlık kontrollerine gitmek de önemlidir. Bu kontroller, hormonal dengesizlikleri, kronik hastalıkları veya ilaçların olumsuz etkilerini tespit etmek için sana bir fırsat sunabilir.
Kaynaklar
Low sex drive (loss of libido), NHS, 2022.
Sexual Dysfunction, Cleveland Clinic, 2020.
What Is Desire Disorder?, Web MD, 2023.
What is there to know about hypoactive sexual desire disorder?, Medical News Today, 2023.
What Is Sexual Dysfunction?, Healthline, 2017.
